Tarihte Bugün

[Φ Radya]

6 Şubat Pazar

 

1928. Anayasa'ya Laiklik ilkesi kondu.

 

1930. İspanya'da siyasi tutuklular için genel af ilan edildi.

 

1935. İki kadın, Nezihe Muhittin ve Şaziye Berrin genel seçimlerde bağımsız olarak aday oldular.

 

1953. Basın suçlarına sadece sivil mahkemelerin bakmasını öngören kanun tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Kanun gereği, gazeteciler artık askeri mahkemelerde yargılanmayacaklar.

 

1958. Münih Havaalanı pistinde uçak kazası oldu; Manchester United takımından 7 futbolcu ve 8 gazeteci öldü.

 

1961. Mutedil Liberal Parti kuruldu.

 

1967. Cumhuriyet Halk partisi Genel Başkan İsmet İnönü, "Demokratik rejimi, komünist düşmanlığı perdesi altında kuşa çevirmek isteyen dikta heveslilerine yardımcı olmayacağım," dedi ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) sosyalist olmadığını bir defa daha vurguladı.

 

Aynı gün Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın Batman Rafinerisi'nde grev başladı. Greve, Türkiye Petrol-İş Sendikası üyesi 1900 işçi katıldı.

 

1968. Zonguldak ve Kozlu'da10.000 maden işçisi işbaşı yapmadı.

 

1974. Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.

 

1979. 12 Mart döneminin İstanbul Emniyeti Siyasi Şube müdürlüğü görevini yürüten Ilgız Aykutlu, kimliği bilinmeyen iki kişinin silahlı saldırısına uğrayarak öldürüldü.

 

1981. İstanbul Emniyet Müdür Muavini Mahmut Dikler, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü.

 

1986. Nokta dergisinin 2 sayısı toplatıldı. Derginin toplanan iki sayısında polis memuru Sedat Caner'in işkence itirafları yer almıştı. Aynı gün Başbakan Turgut Özal işkence iddialarını yalanladı, "suimuamele" var dedi.

 

1987. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi işkence olaylarında, işkencecilerin yanı sıra devletin de sorumlu tutulmasını kararlaştırdı.

 

1991. Genel Maden-İş Sendikası, Zonguldak'taki 42.000 maden işçisini kapsayan toplu sözleşmeyi imzaladı.

 

1992. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) Başsavcısı Yaşar Günaydın ile koruması ve şoförü silahlı saldırı sonucu öldürüldü.

 

2000. Tokyo'da Pan Pasifik Tenis Turnuvası düzenlendi. Finalde Martina Hingis, Fransız Sandrine Testud'u 2-0 mağlup etti. Bu galibiyetle Martina Hingis kariyerinin 27. tekler şampiyonluğunu da kazanmış oldu.

 

Aynı gün Türkiye'de Sanayi Bakanlığı, traktöre rastgele oturulmasını yasakladı. Yayınlanan bir genelgeyle, traktöre "Avrupa Birliği standartlarına göre" binilmesi kararlaştırıldı.

 

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1919. Amerikalı sinema oyuncusu Zsa Zsa Gabor.

 

1932. Fransız sinema yönetmeni François Truffaut.

 

 

Bugün Ölenler:

 

1955. Asker, iş adamı Süreyya İlmen (Süreyya Paşa).

 

1956. Bestekar Şerif İçli.

 

1960. Bestekar Selahattin Pınar1960.

 

1977. Sinema dublajcı ve oyuncusu Hayri Esen.

[Φ Radya]

7 Şubat Pazartesi

 

1929. Hilaliahmer yani Kızılay günü ilk defa kutlandı.

 

1934. Paris'te ayaklanmalar sürüyor; Fransa Başbakanı Edouard Daladier istifa etti.

 

1952. Türk Ticaret ve Sanayi Odaları ile Ticaret Borsaları Birliği kuruldu.

 

1966. İzmir Kula ve Yün Mensucat Fabrikası'nda 70 gündür süren greve polis müdahale etti; 25 işçi, 4 gazeteci, 8 er ve13 polis yaralandı.

 

1968. Zonguldak'ta 7000 işçi Maden İşçileri Sendikası'nı bastı; polis işçilere karşı cop ve göz yaşartıcı bomba kullandı. İşçiler sendika tarafından kandırıldıklarını ileri sürdüler.

 

1974. Maraş iline kahramanlık ünvanı verildi ve adı Kahramanmaraş oldu.

 

1970. Gülriz Sururi-Engin Cezzar topluluğunun " Düşenin Dostu " adlı oyunu Valilikçe temsilden kaldırıldı.

 

1974. Cumhuriyet Halk Partisi-Milli Selamet Partisi Hükümeti 126 ret ve 2 çekimser oya karşılık 235 kabul oyuyla Meclis'te güvenoyu aldı.

 

1977. Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (Töb-Der), Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (Tüm-Der) ve Tüted kapatıldı.16 Şubat'ta Danıştay Töb-Der, Tüm-Der ve Tüted'in kapatılmasına ilişkin valilik kararını durdurdu.

 

1983. Eski Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Turgut Özal, "Artık yeniden bürokrat olamam, müsteşarlık yapmam mümkün değil. Kendi programımı uygulayabilirsem parti kuracağım. Ancak ikinci, üçüncü adam olarak belirli işleri yapmak mümkün olmadığı için kendi programımı kendim yapacağım" dedi.

 

1984. Amerikalı astronot Bruce McCandless, uzayda ilk kez serbest yürüyüş yaptı.

 

Aynı gün Türkiye'de, ithal edilen ilk Mercedes binek otomobilleri,11 milyon liraya satıldı. Arabalar daha Türkiye'ye getirilmeden müşteri buldu.

 

1986. Aydınlar Dilekçesi'ni imzalayanlardan haklarında dava açılan 59 kişi 1986'da beraat etti.

 

1987. Ünlü gösteri salonu Şan Sineması1987 yılı gecesi bütünüyle yandı. Gösteri salonunda 1986 sonbaharından bu yana Ferhan Şensoy sahnelediği "Muzır Müzikal" adlı oyun sergileniyordu. Oyun tutucu çevrelerin tepkisini çekmişti. Yangın, sabotaj kuşkularını artırdı.

 

1990. Amasya'nın Merzifon ilçesi'ndeki Yeniçeltek Kömür İşletmesi'nde grizu patlaması meydana geldi. 3 işçi öldü, 63 işçi toprak altında mahsur kaldı.Aynı gün, Efes Pilsen basketbol takımı Avrupa Koraç Kupası'nda ilk 8 takım arasına girerek, çeyrek finale yükseldi.

 

1992. Avrupa Topluluğu üyesi ülkeler arasında Avrupa Birliği'ni oluşturan Maastricht Antlaşması imzalandı.

 

1995. Amerikan uzay mekiği Discovery Rus uzay istasyonu Mir ile tarihi buluşmasını gerçekleştirdi.

 

2000. Finlandiya'da cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı. Seçimi kadın aday Dışişleri Bakanı Tarja Halonen kazandı.

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1812. İngiliz yazar Charles Dickens.

 

Bugün Ölenler:

 

1958. İttihat ve Terakki'nin son hariciye nazırı Ahmet Nesimi.

 

1965. Prof. Emin Erişirgil.

 

1999. Ürdün Kralı Hüseyin.

[Φ Radya]

8 Şubat Salı

 

1587. İskoçya kraliçesi Mary kafası uçurularak idam edildi.19 yıl süren hapislikten sonra idam edilen Mary Kraliçe Elizabeth I'in katledilmesine karışmaka suçlanıyordu.

 

1870. Kız öğretmen okulu Dar-ül Muallimat açıldı. Sınavla 32 kız öğrenci alındı.

 

1921. Büyük Millet Meclisi tarafından Antep'e gazilik ünvanı verildi. Antep şehrinin adı Gaziantep oldu.

 

1935. Türkiye Büyük Millet Meclisi 5. dönem seçimleri yapıldı. Cumhuriyet Halk Fırkası (CHF) iktidarı devam ediyor.17 kadın milletvekili ilk defa Meclise girdi. Ara seçimlerde bu sayı18'e ulaştı. Bu dönemde kadın milletvekillerinin meclisteki 395 milletvekiline oranı yüzde 4,5'du.

 

1951. Atatürk'ün manevi kızı ve Türkiye'nin ilk kadın pilotu Sabiha Gökçen, pilot olarak Kore Savaşı'na katılmak için başvuruda bulundu. Sabiha Gökçen'in bu girişimi batı basının da geniş bir biçimde yer aldı. Ancak Gökçen'in bu isteği Amerikan ordusunda kadın pilot bulunmaması nedeniyle gerçekleşemedi.

 

1956. Gazetelerin sayfa sayısı sınırlandı; piyango ve ikramiyeler yasaklandı.

 

Aynı gün ünlü dolandırıcı Sülün Osman Bursa'da yakalandı.

 

1962. Fransa'da Gizli Ordu'nun bombalama eylemlerini protesto edenlere polis müdahale etti; 8 kişi öldü.

 

1963. Irak'ta General Abdisselam Arif önderliğindeki Baasçı subaylar yönetimi ele geçirdi, Başbakan Kasım öldürüldü.

 

1973. Eski Milli Birlik Komitesi üyesi emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu ve 31 arkadaşının yargılanmasına, başlandı. Cemal Madanoğlu ve arkadaşları, Millet Meclisi'ni feshederek Anayasa'nın tamamını veya bir kısmını değiştirmeye teşebbüsle suçlanıyorlardı.

 

1976. İngiltere, Strasbourg'da kendini savunmak durumunda kaldı. İngiltere hakkında IRA (İrlanda Cumhuriyet Ordusu) sanıklarına işkence ettiği iddiaları vardı.

 

1980. İzmir'de 55 bin işçi 1 günlük işi bırakma eylemi yaptı. Eylem yapan işçiler Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu DİSK'e bağlı sendikalara üyeydiler.

 

Aynı gün Tariş işçileri işletmenin bazı bölümlerini işgal etti, Çiğli İplik Fabrikası'nda işçiler fabrika kapılarını kapatarak barikat kurdu.

 

1983. Cumhurbaşkanı Kenan Evren kürtajın günah olmadığını söyledi.

 

1985. Hisarbank, İstanbul Bankası ve Odibank'ın 66 yöneticisinin mallarına tedbir konuldu. Mallarına tedbir konulan bankacılar arasında Ömer Çavuşoğlu, Ahmet Kozanoğlu, Melih Saydam, Özer Uçaran Çiller de bulunuyor.

 

1986. 6 yıl aradan sonra ilk işçi yürüyüşü Balıkesir'de yapıldı. Yürüyüşe yaklaşık 5000 kişi katıldı.

 

1990. Amasya Yeniçeltek'te toprak altında kalan 63 işçiden umut kesildi.Madenin hava bacaları betonlandı. Bir gün önce meydana gelen grizu patlamasında ölenlerin sayısı 66'ya ulaştı.

 

1991. 81 şair savaşa karşı birer dize yazarak hazırladıkları ortak şiiri yayınladılar.

 

1992. Olağanüstü Hal Bölge (OHAL) valiliğine Ünal Erkan atandı.

 

1994. Erdal Çelik16. Uluslararası Cavon Şarkı Yarışması'nı kazandı. Çelik yarışmaya "Like A Gift" adlı parçayla katılmıştı.

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1828. Fransız yazar, bilim kurgu romanının öncüsü Jules Verne.

 

1931. Amerikalı sinema oyuncusu James Dean.

 

1940. Amerikalı sinema oyuncusu Nick Nolte.

 

 

Bugün Ölenler:

1954. Gazeteci, yazar Abidin Daver.

 

1999. İngiliz yazar Iris Murdoch.

[Φ Radya]

14 Şubat Pazartesi

 

"Sevgililer Günü"

 

1876. İstanbul Tramvay Şirketi işçileri greve çıktı.

 

1909. Türkiye'de ilk güvenoylaması yapıldı; Kamil Paşa kabinesi düşürüldü.

 

1931. Türkiye güzeli Naşide Saffet Hanım Avrupa "güzel göz kraliçesi" seçildi.

 

1945. Almanya'nın Dresden şehri İngiliz ve Amerikan hava kuvvetlerince gece ve gündüz bombalandı; değişik kaynaklar ölü sayısının 60 bin ile 130 arasında olabileceğini belirtti.

 

1951. Senaryosunu Behçet Kemal Çağlar'ın yazdığı ve Maraş'ın Kurtuluş Savaşı sırasında düşman işgalinden kurtuluşunu anlatan "Kendini Kurtaran Şehir" adlı filmin çekimi olaylara neden oldu. Rejisör Faruk Kenç ve ekibi,senaryo gereği Maraş Kalesi'ne Fransız bayrağı çekince yakalanarak mahkemeye sevk edildiler.

 

1951. Harika çocuk İdil Biret, Paris'te halk önünde ilk verdi. Konsere siyah bukleli saçı ve beyaz elbisesi ile çıkan çıkan Biret'in oturduğu sandalye yükseltildi.

 

1963. İstanbul'da Kavel Kablo Fabrikası'nda işçiler 28 Ocak'ta iş bırakmış ve oturma eylemine başlamışlardı. Eylemin 17. günü polis işçilere müdahale etti; 9 işçi yaralandı.

 

1971. Türkiye İşçi Partisi'nin Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar partiden istifa etti. Amacının kendisini Haysiyet Divanı'na sevk etmek isteyen Yönetim Kurulu'nu protesto etmek olduğunu söyledi.

 

1977. Ortadoğu Teknik Üniversitesi rektörlüğüne1977 yılında bugün Prof. Hasan Tan atandı; öğrenciler dersleri boykot etti.

 

1980. On bin jandarma komandosu ve çok sayıda polis Çiğli İplik Fabrikası'ndaki işçi direnişine müdahale etti. Operasyona keşif uçakları ve helikopterler de katıldı. Gün boyu süren müdahale sonucunda fabrika boşaltıldı,1500 işçi gözaltına alındı.İstanbul ve Tunceli'de de dükkan kapatma eylemleri yapıldı. Dükkan sahipleri pahalılığı protesto ettiler.

 

Aynı gün Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, dış düşmanla değil, iç düşmanla uğraşmakta olduklarını söyledi."Diyeceksiniz ki sıkıyönetime rağmen niye bunların hakkından gelemiyorsunuz? Şundan dolayı gelemiyoruz. Kan dökmek istemiyoruz. Yoksa meseleyi bir ayda hallederiz" dedi.

 

1981. Türk Vatandaşlığı Kanunu'nda bazı değişiklikler yapan yasa Milli Güvenlik Konseyi'nce kabul edildi. Bu yasaya göre; yurtdışında oturup Türkiye aleyhine faaliyette bulunduğu tespit edilen veya yurtiçinde bu tür faaliyetlerde bulunurken yurtdışına çıkan kişiler, yapılan duyuruya rağmen 3 ay içinde yurda dönmezlerse Türk vatandaşlığından çıkarılacaklar.

 

1983. Danıştay, ameliyat olarak cinsiyet değiştiren şarkıcı Bülent Ersoy'un hukuken erkek olduğuna ve dolayısıyla gazinolarda ancak erkek kıyafetiyle sahneye çıkabileceğine karar verdi.

 

1986. Eski Devlet Bakanı İsmail Özdağlar, Yüce Divan'da "görevini kötüye kullandığı" gerekçesiyle 2 yıl hapse mahkum edildi. İsmail Özdağlar rüşvet aldığı iddiasıyla yargılanmaktaydı.

 

1987. Tunceli iline bağlı 234 köyde yaşayan 50 bin kişinin Mersin, Antalya, İzmir ve Muğla'ya yerleştirilmesi kararlaştırıldı. Karar 6931 sayılı Orman Kanunu'na ve Anayasa'nın 170. Maddesine dayanılarak alındı.

 

1989. Hint asıllı İngiliz yazar Salman Rushdie'nin "Şeytan Ayetleri" adlı kitabı, İslami liderlerin büyük tepkisine yol açtı. Birçok İslam ülkesi birkaç ay sonra kitabın ülkelerine sokulmasını ve satışını yasakladı. İran İslam devriminin lideri Ayetullah Humeyni, kitabın yazarı Rushdie hakkında bir ölüm fermanı çıkardı ve yazarın yakalanıp asılmasını istedi.

 

1990. Yılmaz Güney'in Umut filmi İstanbul'da gösterime girdi.

 

1994. Demokrasi Partisi'nin (DEP) Ankara il binasına bombalı bir saldırı yapıldı, bina ağır hasar gördü,3 kişi yaralandı.

 

1996. Emekli olduktan sonra Milliyetçi Hareket Partisi'ne (MHP) katılan eski Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Savcısı Nusret Demiral "Ezan Türkçe okunmalı" deyince partiden ihraç edildi.

 

2000. Hizbullah cephaneliklerinin ortaya çıkışı, varlığı1994'ten beri tartışılan JİTEM'i yeniden gündeme getirdi. Batman eski Valisi Salih Şarman "JİTEM var", Jandarma eski Komutanı Teoman Koman ise "yok" dedi.

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1869. Sovyet deviminin önderi Vladimir İ. Lenin'in eşi ve Bolşevik Partisi'nin önde gelen yöneticisi ve Sovyet eğitim sisteminin kurucularından Nadejda Konstantinovna Krupskaya.

 

1944. Yönetmen Alan Parker.

 

 

 

Bugün Ölenler:

 

1986. İstanbul Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Deontoloji Enstitüsünün kurucusu Süheyl Ün

[Φ Radya]

15 Şubat Salı

 

1949. 1200 Musevi Türkiye'den Filistin'e göç etmek için başvuruda bulundu; göç edenlerin sayısı 10.000'i geçti.

 

1950. Sovyetler Birliği ile Çin arasında karşılıklı savunma antlaşması imzalandı. İki ülke kapitalist dünyaya karşı birleşik cephe oluşturduklarını ilan etti.

 

1959. Atatürk'ü konu alan The Incredible Turk adlı film CBS Network aracılığıyla yayımlandı. Filmin yönetmenliğini Ermeni asıllı Aram Boyacıyan yapmıştı.

 

1969. Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) tarafından düzenlenen "Büyük Eğitim Yürüyüşü" Ankara'da yapıldı ve binlerce öğretmen bozuk eğitim düzenini protesto etti." Halkımızı sömürüden kurtaracağız " diye slogan attı.

 

1970. Prof. Erdal İnönü Ortadoğu Teknik Üniversitesi rektör vekili oldu.

 

1971. Kimliği belirsiz kişiler Amerikalı Çavuş J. R. Finley'i kaçırdı. Amerikalı çavuş 17,5 saat sonra serbest bırakıldı.Aynı gün İstanbul Edebiyat Fakültesi sağ görüşlü bir grup öğrenci tarafından işgal edildi, İstanbul'daki Kadırga Yurdu'na patlayıcı madde atıldı, Ankara'da Ortadoğu Teknik Üniversitesi'ndeki Kennedy anıtı havaya uçuruldu.

 

1973. Anayasa Mahkemesi parlamenterlere ayrıcalıklı emekli maaşı sağlayan kanun maddelerini, Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti.

 

1975. Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (Töb-Der) 7 ilde "hayat pahalılığı ve faşizmi protesto" toplantıları düzenledi. Toplantılar saldırıya uğradı; 1 kişi öldü, 60 kişi yaralandı.

 

1977. "Türkiye'nin aktüel durumu" konulu bir film çekmek üzere Türkiye'ye gelen İsveç'li bir Televizyon ekibi güvenlik kuvvetleri tarafından sınır dışı edldi. İsveç'li televizyoncular olayı protesto ettiler.

 

1983. Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) Genel Müdürü Macit Akman, renkli TV deneme yayınlarının haftada iki saatten dört saate çıkarıldığını belirtti ve 1 Temmuz 1984'den itibaren tamamen renkli yayına geçileceğini söyledi.

 

Aynı gün, Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Doçent Yalçın Küçük 7,5 yıl hapse mahkum oldu. Yalçın Küçük "Bir Yeni Cumhuriyet İçin" adlı kitabından yargılanmaktaydı.

 

1989. Sovyetler'in Afganistan'da 9 yıl süren askeri varlığı son Sovyet birliklerinin çekilmesiyle sona erdi. Savaşta 15 000 kadar Rus askerinin yanı sıra, yaklaşık 1 milyon Afganlı hayatını kaybetti, 5 milyon Afganlı da ülkesinden göç etmek zorunda kaldı.

 

1990. Türkiye Birinci Futbol Ligi kulüpleri Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'nu (TRT) boykot kararı aldı. Kulüpleri bu kararları almasına, TRT'nin telif hakları konusunda verdiği sözleri yerine getirmeyişinin neden olduğu bildirildi. Karara futbol seyircisi büyük tepki gösterdi.

 

1992. Mardin'in Aytepe, Yardere ve Ahmetli köylerine jandarma operasyon düzenledi. 4 kadını gözaltına almak istedi. Kadınları vermek istemeyen köylülere jandarma müdahale etti. Jandarmanın ateş açması sonucu yaşları 10 ila 20 arasında değişen 6 kişi öldü, 5 kişi de yaralandı.

 

1994. Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararıyla, dışkı yedirtilen köylülere, 300 bin Frank tazminat vermeyi kabul etti.1989'da Cizre'nin Yeşilyurt köyünde bir grup asker köylülere dışkı yedirmiş, köylüler Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurmuşlardı.

 

1999. Eskişehir Cezaevi'nde "Karagümrük Çetesi" olarak tanınan bir grup Mustafa Duyar'ı öldürdü, Selçuk Parsadan'ı yaraladı. Mustafa Duyar Özdemir Sabancı'yı öldürmekten, Selçuk Parsadan örtülü ödenek davasından hüküm giymişti.

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1892. Tiyatro sanatçısı Muhsin Ertuğrul.

 

1940. Politikacı İsmail Cem 1940.

 

1946. Yazar İnci Zeynep Oral.

 

 

Bugün Ölenler:

 

1958. Eski dışişleri bakanlarından Numan Menemencioğlu.

 

1958. Ressam ve yazar Malik Aksel.

[Φ _Neotwo]

ben sanki burada güncel tarih görmüştüm ama şimdi bulamadım..

[Φ Radya]

14 Mart Pazartesi

 

1935. İstanbul Belediye Meclisi Darülaceze'nin adını Düşkünler Evi olarak değiştirdi.

 

1939. Hatay Meclisi Türk parasını resmi para olarak kabul etti.

 

Adalet Bakanlığı Arap harfleriyle ders verenlerin cezalandırılmasına ilişkin genelge yayımladı.

 

İktisat Bakanlığı kadın çoraplarında kalitenin yükseltilmesi için Avrupa'dan uzman heyet getirtti.

 

1953. İstanbul Üsküdar'daki Paşakapısı Cezaevi'nde isyan çıktı. 300 mahkum Adalet Bakanlığı'nın disiplin kararlarını protesto etti.

 

Sovyetler Birliği Komünist Partisi1. Sekreteri Stalin'in ölümü üzerine yerine getirilen Malenkov görevini 8 gün sonra Kruşçev'e devretti.

 

1954. Türk Milli Futbol Takımı, Dünya Kupası grup eleme maçında İspanya'yı1-0 yendi.

 

Başbakan Adnan Menderes'in yeğeni Özdemir Evliyazade Demokrat Parti'den açık bir mektupla istifa ederek Cumhuriyet Halk Partisi'ne geçmişti. Özdemir Evliyazade, Cumhurbaşkanı Calal Bayar'a sözle hakaret ettiği gerekçesiyle tutuklandı.

 

1955. CHP'ye ait malların Hazine'ye geçmesine dair kanun gereği, Ziraat Bankası'nda muhafaza edilen Atatürk'e ait eşyalar, Maliye tarafından devralındı. Atatürk'e ait kılıçlar, madalyalar, altın anahtarlar müzeye verilecek.

 

1956. Merkezi Zürich'te bulunan Uluslararası Basın Enstitüsü'nün bülteninde, Başbakan Menderes'in Türk basını hakkındaki sözlerine yer verildi: "Sık sık basından bahsediyoruz Ancak Türk basını dört beş kişiden ibarettir. Diğerleri ise kağıt ticareti ve tirajlarını arttırmak için muhalefet yaparlar" dedi.

 

1964. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Barış Gücü'nün Kıbrıs'a gitmesi kararı aldı. Barış Gücü'nün 36 Kanadalı askerden oluşan ilk kafilesi1964 yılı bugün Kıbrıs'a ulaştı.

 

1969. Şaki Hamido saklandığı bir tavuk kümesinde yakalandı.

 

Tiyatro sanatçısı Ayberk Çölok komünizmi övdüğü iddiasıyla tutuklandı.

 

Birlik Partisi Genel Başkanı Hüseyin Balan,16 Şubat'ta İstanbul Taksim'de yaşanan Kanlı Pazar olayları nedeniyle İçişleri Bakanı Faruk Sükan hakkında Meclis'e bir gensoru önergesi verdi. Ancak önerge, Adalet Parti'lilerin oylarıyla reddedildi. Muhalefet sözcüleri Kanlı Pazar'ı hükümetin düzenlediğini ileri sürdüler. İçişleri Faruk Sükan kendini savunarak "Biz hesabımızı burada da veririz, mahkemeyi kübrada da" dedi.

 

1974. Ankara Cumhuriyet Savcılığı,Türkiye Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği'nin (Töb-Der) kapatılması için dava açtı.

 

1978. Tiyatro ve sinema oyuncusu Aziz Basmacı öldü.

 

1981. Başbakan Bülent Ulusu bugün yaptığı basın toplantısında altı ayda 6223 kişinin gözaltına alındığını,16888 kişinin hüküm giydiğini bildirdi. "Amacımız herkesin evinde huzur içinde oturabileceği, rahatça işyerinde çalışabileceği bir güven ortamını tam olarak sağlamaktır" dedi.

 

1983. Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin kurulmasını öngören yasa tasarısı Danışma Meclisi'nde kabul edildi. Tasarıya göre 8 ilde DGM kurulacak.

 

İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı 3 No'lu Askeri Mahkemesi'nde Ülkücü Gençlik Derneği üyesi16 sanık hakkında açılan davada sanıkların15'i için. idam cezası istendi.

 

1984. Askeri Yargıtay yayımcı İlhan Erdost'un Mamak Askeri Cezaevi'nde dövülerek öldürülmesi ile ilgili davada hapis cezasına çarptırılan Şükrü Bağ hakkındaki mahkumiyet kararını bozdu.

 

120 TİP'li hakkında İstanbul Sıkıyönetim Savcılığı tarafından dava açıldı.

 

Tasarrufların teşviki ve kamu yatırımlarının hızlandırılması hakkındaki yasa, Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından onaylandı.

 

Bilim Sanat ve Kültür Kurumu (BİLSAK) İstanbul'da kuruldu.

 

1988. Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bir araştırmada Türkiye'de her 32 kişiden birinin devlet tarafından fişlenmiş olduğu belirtildi. MİT ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nün fişlediği kişilerin1,7 milyona ulaştığı bildirildi.

 

DGM Savcısı Nusret Demiral tarafından hazırlanan iddianamede Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) yöneticileri Nabi Yağcı(Haydar Kutlu) ve Nihat Sargın'ın 66'şar yıl hapse mahkum edilmeleri istendi.

 

İslami İlimler Araştırma Vakfı'nın düzenlediği seminerde İslam devletinde tekelciliğin yasal olduğu, sendikanın, grevin, lokavtın ve toplu sözleşmenin yerinin olmadığı, emekli maaşının da haram olduğu ileri sürüldü.

 

1993. Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz, "Laiklik bir din değildir. Bu düşünce yanlıştır. Laiklik din ve vicdan hürriyetine saygıdır." dedi. Diyanet İşleri Başkanı Yılmaz Kuran'ın yeniden tefsir edilmesini istedi ve İlmihal kitabı ile İslam tarihinin de yeniden yazılmasından yana olduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'dan Diyanet İşleri Başkanı Yılmaz'a destek geldi. Özal, "Çağa ayak uydurmak için değişimin şart olduğunu. "Aksi halde Osmanlının düştüğü yanlışlık tekrarlanır. Dini konulara yeni anlayış getirmek lazım. Bu konuda korkmadan çalışmak gerekir" dedi.

 

1995. İstanbul Gazi mahallesindeki olayları protesto için Ankara'da düzenlenln yürüyüşte polisle göstericiler arasında çatışma çıktı, 36 kişi yaralandı.

 

2000. Cep herkülü Naim Süleymanoğlu, Ankara'da devam ettiği idmanlarda koparmada145 kilo kaldırarak dünya rekoru kırdı.

 

Greenpeace, yıllardır çevre kirliliği konusunda mücadele ettiği uluslararası kuruluşlardan Shell petrol şirketine ortak oldu.

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1847. Brezilya'da köleleğin kaldırılması davasına adanmışlığından ötürü "kölelerin şairi" olarak bilinen romantik şair Antônio de Castro Alves.

 

1879. Genel ve özel görelilik teorilerini geliştirerek 1921 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Alman kökenli Amerikalı fizikçi Albert Einstein.

 

1892. 1945-56 arasında Macaristan'ın komünist lideri Mátyás Rákosi,

 

Bugün Ölenler:

 

1607. Kınalızade Hasan Çelebi. Fıkıh ve kelam öğrenimi yaptıktan sonra Bursa, Edirne,Halep ve başka illerde müderrislik ve kadılık etti. Şiirleri de olan Hasan Çelebi şöhretini Şairler Tezkiresi ile sağladı. Divan edebiyatının başlangıç yıllarında gününe kadar gelen 576 şairin hayatını Tezkiresini bitirdiği zaman II. Murat'a ithaf etti. Eser, geçmiş yüzyıllarda edebiyat tarihi ve antoloji yerini tutan bu tip kitapların en değerlilerinden biri sayılır, basılmamıştır.

 

1883. Bilimsel komünizmin kurucusu Karl Marx Londra'da.

 

1959. Siyasetçi Faik Ahmet Barutçu Ankara'da. İstanbul'da Hukuk Fakültesi'ni bitirdikten sonra Trabzon'a döndü. İstikbal gazetesini çıkardı. Zaman zaman Mustafa Kemal Paşa'yı bile eleştirmekten çekinmeyen, ama bütünüyle Kurtuluş Savaşı'nın yanında yer alan İstikbal1922'ye kadar Anadolu basınının önde gelen yayını oldu. Faik Ahmet Barutçu1. ve 2. Hasan Saka hükümetlerinde devlet bakanlığı ve başbakan yardımcılığı yaptı. Uzlaştırıcı, hoşgörülü ve muhalefete saygılı bir siyaset adamıydı. Daima demokrasi ve basın özgürlüğünü savundu.

 

1977. Manzara resimleriyle ünlü ressam Hikmet Onat İstanbul'da. En önemli tabloları arasında deniz ve su görünümlerini betimlediği "Kabataş'tan manzara", "Derede Sandal", ve "Salacak" sayılabilir.Hikmet Onat İstanbul'u en çok resimleyen ressam olmuştur.

[Φ Radya]

15 Mart Salı

 

1933. Almanya'da Hitler Üçüncü Reich'ı ilan etti.

 

1938. Sovyetler Birliği'nde olağanüstü mahkemede ölüm cezasına çarptırılan, aralarında Ekim Devrimi'nin önderlerinden Nikolay Buharin'in de bulunduğu 18 kişinin cezaları infaz edildi.

 

1947. Son Telgraf gazetesi hakkında, seçim kurulları tarafından verilen ilanları bütün baskılarında kullanmadığı gerekçesiyle soruşturma açıldı.

 

1949. Meclis'te bir konuşma yapan Rize Milletvekili Fahri Kurtuluş, Lermontov'un 110 yıl önce yazdığı ve 1945'te Türkçe'ye çevrilen bir kitapta milli duygularımızı rencide eden bölümler olduğunu söyleyerek, bu bölümlerin kitaptan çıkarılmasını istedi. Fahri Kurtuluş, 110 yıl önce yazılmış kitaptan bölüm çıkarılmasını garipseyen ve bu yolda yayın yapan Cumhuriyet gazetesinin sahiplerini de ağır bir dille eleştirdi.

 

1951. İsveç'teki yarışmalar sırasında bir saat hırsızlığına karıştıkları gerekçesiyle 6 ay müsabakalara katılmaları yasaklanan güreşçiler Ali Yücel ile Bektaş Can'ın cezaları, Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü Merkez Danışma Kurulu'nca süresiz boykota çevrildi.

 

1953. İstanbul Tekstil Sendikaları'nın Zeytinburnu Çimento Fabrikası işçilerinden 53'ünün işten çıkarılmasını ve tazminatlarının ödenmemesini protesto etmek için Taksim'de yapmak istedikleri mitinge izin verilmedi.

 

1955.Tiyatro sanatçısı Muammer Karaca'nın yaptırdığı "Karaca Tiyatrosu" İstiklal Caddesi Sular İdaresi Sokağında açıldı.

 

1970. 21 yıl önce bugün 32. hükümet olarak Üçüncü Demirel Hükümeti Meclis'ten güvenoyu aldı. Oylamadan sonra bir konuşma yapan Başbakan Demirel "Buhrandan tecrübe edinilerek çıkılmıştır" dedi. CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit ise "Hükümet bunalımı sona erdi. Şİmdi ahlak bunalımının sona ereceği günleri bekleyeceğiz" dedi.

 

1971. Atatürk isminin özel okullarca kullanılması yasaklandı.

 

1972. Cezaevinden kaçan THKP-C liderlerinden Ziya Yılmaz'a yakalandıktan sonra ölüm cezası verildi.

 

1978. MSP lideri Necmettin Erbakan hakkında açılan davanın düşmesi amacıyla siyasi partiler yasasında değişiklik öngören ve Korutürk tarafından veto edilen yasa çıktı.

 

1980. 33 hükümlü ve tutuklu tünel kazarak Van Cezaevi'nden kaçtı. Kaçaklardan16'sı bir gün sonra yakalandı.

 

Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit, "Demirel kendini Ayetullah sanıyor" dedi.

 

1981. Genelkurmay, aralarında Mehmet Ali Ağca'nın da bulunduğu 43 kişinin 17 Mart günü saat17.00'ye kadar teslim olmamaları halinde vatandaşlıktan çıkarılacağını duyurdu.

 

1982. 146 idam istemli 428 sanıklı İstanbul Dev-Sol davası başladı.

 

1984. İngiltere'de maden işçileri ülke çapında bir grev başlattı.

 

1988. Akbank Yönetim Kurulu üyeliğine getirilen ANAP Grup BaşkanVekili Sivas Milletvekili Mükerrem Taşcıoğlu'nun görevi bir gün sürdü. Taşcıoğlu,"Görevi kabul ettiğim doğrudur. Ancak siyasi hüviyetimin bazı yorumlara yol açacağini düşünerek görevden çekiliyorum" dedi. Mükerrem Taşcıoğlu eğer çekilmeseydi, bir siyasi görevi sürdürürken özel teşebbüste görev alan ilk siyasetçi olacaktı.

 

1989. Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda Türkiye'yi temsil eden Galatasaray, Monako takımı ile 12 yıl önce bugün Köln Müngersdorf Stadı'nda yaptığı maçta1-1 berabere kalarak Avrupa kupalarında yarı finale yükselen ilk Türk takımı oldu.

 

1990. Nusaybin'de bir PKK militanının cenazesinde çıkan olaylarda1 kişi öldü, esnaf kepenk kapattı.

 

DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel, MİT'in sivilleştirilmesini istedi. Demirel MİT'in başında muvazzaf subaylar olduğunu belirterek, "Bunların terfileriGenelkurmay'a aittir. Böyle olunca daha çok orayı göreceklerdir. MİT dönemin hükümetlerini1 960 Darbesi'nden, 1971 Muhtırası'ndan ve 1980 Müdahelesi'nden haberdar etmemiştir. Hükümet genellikle Angola'da olan bir harekatı bilirde Ankara'da olanı bilmez. Ortada, Türkiye'yi yeni bir istihbarat teşkilatına nasıl kavuşturalım diye bir soru vardır," dedi.

 

1991. Ankara Etlik'te bir kahvehane tarandı Dev-Sol örgütünün üstlendiği olayda biri polis iki kişi öldü,iki kişi yaralandı.

 

Mardin'in Dargeçit ilçesinde Halepçe katliamını protesto için yürüyüş yapan 7000 kişilik topluluğa güvenlik güçleri ateş açtı;1 kişi öldü.

 

1995. İstanbul'un Ümraniye ilçesinin eski adı1 Mayıs olan Mustafa Kemal mahallesinde,13 Mart günü Gazi mahallesinde polisin ateş açması sonucu15 kişinin ölmesini protesto gösterisi yapıldı. Gösteriyi engelleyemeyen polis, göstericileri ateş açarak durdurmaya çalışınca çıkan çatışmada 4 kişi öldü, 20'den fazla kişi yaralandı.İstanbul Valiliği Ümraniyede sokağa çıkma yasağı ilan etti.

 

1996. Refah Partisi İstanbul Milletvekili Aydın Menderes, Afyo'un Sandıklı ilçesinde geçirdiği trafik kazası sonucunda felç oldu.

 

1997. İzmir'in Bergamayı Destekleme Komitesi siyanürlü altına karşı 120 kilometrelik meşaleli maraton düzenledi.

 

Bugün Doğanlar:

 

1869. Birinci Dünya Savaşı öncesinde Polonya'nın Rusya'dan bağımsızlığını kazanması için verilen mücadelenin çnderlerinden ve Polonya Cumhuriyeti'nin ikinci Cumhurbaşkanı Stanislaw Wojciechowski.

 

1947. Amerikalı gitarist ve şarkıcı Ry Cooder.

 

 

 

Bugün Ölenler:

 

1955. Kantocu Küçük Şamram yani Şamram Kelleciyan, İstanbul'da.

 

1971. Oyun yazarı ve gazeteci Cevat Fehmi Başkut İstanbul'da. Basılan ilk kitabı Geceleri Bizi Kimler Bekliyor adlı bir röportaj dizisi olmuştu. Kadın Bir Defa Sever, Dişi Aslan adında iki roman, birkaç da polisiye romanı yayımlanmıştı. Oyun yazarlığına 1942'de başladı. Konularını gündelik hayattan, insanlar arasındaki gülünç çatışmalardan alan, kişilerini genellikle ahlak açısından eleştiren komedileriyle tanındı. Paydos en ünlü oyunudur. Yurtdışında profesyonel sahnelerde oynana ilk Türk piyesi olarak, Atina'da 65 kere temsil edilmiştir. 23 oyun yazmıştır.

 

1981. Şair ve yazar Yaşar Nabi Nayır İstanbul'da. Varlık dergisi ve Varlık yayınlarının kurucusuydu. Yalnız çağdaş dünya edebiyatını konu edinen aylık Cep dergisini çıkardı. Birçok şair, yazar ve çevirmenin yetişmesinde katkıda bulunmuştu. Yıllarca Uluslararası Pen Yazarlar Derneği'nin Türkiye başkanlığını yürüttü.1979'da kültür hayatına yaptığı katkılardan dolayı "Kültür Bakanlğı Büyük Ödülü"nü aldı. Muzaffer Reşit takma adıyla antoloji ve derleme kitapları hazırladı. Yaşar Nabi Nayır bir yayıncı olarak edebiyatta her türlü görüş ve akıma hoşgörüyü ilke edindi ve sanatçının özgürlüğünü savundu.1982 yılında anısına Yaşar Nabi Nayır Edebiyat Ödülü kondu.

 

1989. Besteci Saadettin Öktenay.

 

2000. Grafiker, tasarımcı, sanat yönetmeni, reklamcı, tiyatro dekorcusu Mengü Ertel.

[Φ Radya]

16 Mart Çarşamba

 

1920.

"Kurtul Sevgili İstanbul

Güzel İstanbul

Ya beni şehit et, yahut da kurtul

Sen esir oldukça

Bana yaşamak dünyada haramdır / Haramdır mutlak!..."

 

Cevat Kazım'ın dizelerinde anlattığı İstanbul'un işgali 82 yıl önce bugün gerçekleşti. Şehzadebaşı karakolu ansızın basılmış, içeride bulunan askerler öldürülmüştü. İşgali öğrenen Mustafa Kemal, işgal kuvvetlerinin temsilcilerine çektiği protesto telgrafında, "İstanbul'un işgali olayında doğacak büyük mesuliyete son bir defa olarak dünyanın dikkat nazarını çekeriz" diyordu.

 

1940. 61 yıl önce bugün Nobel Ödülü'nü kazanan ilk kadın yazar Selma Lagerlöf 82 yaşında öldü.

 

1956. 45 yıl önce bugün, keman sanatçısy Suna Kan İtalya'da ödül aldı. Gazeteler, "Paganini sağ olsaydı, Suna Kan'ı alnından öperdi" diye yazdılar.

 

1964. Meclis'te gizli yapılan olağanüstü toplantıda, hükümete gerektiğinde Kıbrıs'a müdahale yetkisi verildi.

 

1965. Zeki Müren'in başrolünü oynadığı Çay ve Sempati oyunu, 16 Mart 1965 tarihinde Arena tiyatrosunda sahnelenmeye başladı.

 

1968. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Johnson Vietnam'a 35.000 ila 50.000 asker daha göndermeye karar verdi.

 

1969. 32 yıl önce bugün, Türkan Şoray, ücretini 60 bin liradan 75 bin liraya çıkardı. Böylece Türk sinemasının en pahalı oyuncusu oldu.

 

1971. Türkiye Halk Kurutuluş Ordusu liderlerinden Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan 16 Mart 1971 günü Sivas'a bağlı Gemerek'te jandarmayla girdikleri çatışma sonunda yakalandılar.

 

1978. 23 yıl önce 16 Mart günü öğle saatlerinde İstanbul Üniversitesi'nden çıkan kalabalık bir solcu öğrenci grubunun üzerine bomba atıldı, 7 öğrenci öldü, 31'i ağır olmak üzere 100'den fazla kişi yaralandı. Ölen öğrencilerin adları şöyle: Cemil Sönmez, Baki Ekiz, Hatice Özen, Hamit Akıl, A. Turan Ören, Murat Kurt, Abdullah Şimşek.

 

Olay kamuoyunda büyük bir tepkiyle karşılandı. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, DİSK, 20 Mart'ta "Faşizme İhtar" adıyla işi bırakma eylemi gerçekleştirdi. Polis Memurları Dayanışma Derneği, Pol-Der İstanbul Şubesi Başkanı, bombalı saldırı istihbaratının olaydan 10 gün önce üniversitedeki polis amirliğine bildirildiğini açıkladı. Olayın sanıkları olduğu ileri sürülen şimdiki Milliyetçi Hareket Parti milletvekili Mehmet Gül'ün de içinde bulunduğu 5 ülkücü delil yetersizliğinden beraat ettiler. Zamanaşımına bırakılan dosya, bir grup avukat tarafından 16 Mart 1988'de yeniden açıldı, yargılama sürüyor..

 

1978. Aynı gün İtalya'da eski başbakanlardan Aldo Moro, Kızıl Tugaylar örgütü tarafından kaçırıldı.

 

Sıkıyönetim Komutanlığı 1981 yılının 16 Mart'ında İstanbul'daki 156 cinayetin sağ eylemciler tarafından işlendiğini açıkladı.

 

1982. Yüce Divan'da rüşvet suçlamasıyla yargılanan eski Gümrük ve Tekel Bakanı Tuncay Mataracı 16 Mart 1982 günü 36 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

 

1985. 16 yıl önce bugün, Yaşar Kemal'in aynı adlı romanından beyazperdeye uyarlanan ve Peter Ustinov'un yönetip oynadığı İnce Memed adlı filmin Türkiye'de gösterilmesi yasaklandı.

 

1996. Profesör İlhan Arsel'in Biz Profesörler adlı kitabının davasında savcı Abdurrahman Yılancı, hakim Yücel Yurdakul'u taraflılıkla suçlayarak reddetti. Savcının hakimi reddetmesi adliye tarihinde ilk kez gerçekleşti.

 

1999. 2 sene önce bugün, Birleşmiş Milletler'in Kosova'da, 70 gün sürecek hava harekatı başladı. Sırplara göre 2.000 Amerikalılara göre ise 5.000 kişinin öldüğü savaşın sonunda Sırp kuvvetleri Kosova'dan çekildi.

 

Bugün Doğanlar:

 

1839. 1901'de ilk Nobel Edebiyat ödülünü alan Fransız şair Sully Prudhomme.

 

1868. İşsiz güçsüzler ve yoksulların yaşantısını merkezine alan roman, öykü ve oyunlarıyla bilinen sosyalist gerçekçi akımın öncülerinden Rus yazar Maksim Gorkiy.

1878. Subaylıktan İran hükumdarlığına yükselerek ülkesinin modernleşmesine yönelik reformları başlatan Reza Şah Pehlevi.

 

1940. Paris'te Son Tango adlı filmiyle ünlenen İtalyan film yönetmeni Bernardo Bertolucci.

 

Bugün Ölenler:

 

1940. 61 yıl önce bugün Nobel Ödülü'nü kazanan ilk kadın yazar Selma Lagerlöf 82 yaşında öldü

[Φ Radya]

18 Mart Cuma

 

1871. Paris Komünü kuruldu. Fransa-Prusya savaşında Fransa'nın teslim olması üzerine Paris halkı ayaklanarak hükümeti devirdi. Paris Belediyesinin hükümranlığını ilan etti. Kansız bir devrimle kurulan yeni yönetim emekçilere dayanarak 72 gün ayakta kaldı. Karl Marx Paris Komünü'nü "proletarya diktatörlüğü"nün örneği olarak gösterdi.

 

1915. Çanakkale kıyılarına çıkartma yapan müttefik ordularına karşı Mustafa Kemal komutasındaki Osmanlı direnişi zaferle sonuçlandı.

 

1933. Marsilya'da toplanan Uluslararası Kadın Kongresi'ne Türkiye'den Lamia Tevfik, Seniha Rauf Hanım'lar katıldı.

 

1940. Hitler ve Mussolini İtalya'da buluştu, İtalya Almanya'nın yanında savaşa girme kararı aldı. Bundan dört yıl sonra aynı gün, Almanlar Macaristan'ı işgale başladı.

 

1949. Kuzey Atlantik Antlaşma Örgütü (NATO) tarihinde kuruldu.

 

1953. Balıkesir'in Gönen ilçesi ve çevresinde meydana gelen depremde 246 kişi öldü. Yenice ilçesi yerle bir oldu.

 

1956. Fransa Cezayir'e asker çıkarmaya başladı.

 

1970. Demirel kardeşlere verilen kredileri inceleyecek bir Meclis komisyonu kuruldu.

 

1974. Pakistan'ın devrik başkanı Zülfikar Ali Bhutto, muhaliflerinden birine suikast düzenlettiği gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırıldı.

 

1985. Bankaların televizyonda reklam yapma yasağı kaldırıldı.

 

1986. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Ceza İnfaz Yasası'ndaki değişiklikleri onayladı. Yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle cezaevlerindeki 68.000 hükümlüden yüzde 70'inin tahliye işlemleri başlatıldı.

 

1987. 12 Eylül döneminin başbakanı Bülend Ulusu, Suudi Arabistan merkezli Rabıta örgütünün Batı Avrupa'daki Türk imamlarını dolar üzerinden maaşa bağlaması konusunda bir kararnamenin varlığını doğruladı. 28 Nisan 1981 tarihli kararnamede, Devlet Başkanı Kenan Evren ve Başbakan Ulusu'nun imzaları vardı.

 

1992. Dokuz yıl önce bugün, Güney Afrika'da siyahlara eşit vatandaşlık hakkı tanıyan ve Devlet Başkanı De Klerk tarafından planlanan anayasal reform tasarısı halk oylamasıyla kabul edildi.

 

2000. Geçen yıl bugün, Suriye'deki akrabalarıyla önceki yıllarda tel örgüler arasından bayramlaşan 573 aile, bu yıl iki ülkenin anlaşması sonucu sınırı geçerek birbirlerinin evine konuk oldular.

 

Aynı gün kamuoyuna sunulan Yeni Medeni Kanun Tasarısı, evlilikte noter sözleşmesi dönemini başlatılacak. Nişanlı çiftler, evlenmeden önce veya sonra notere giderek, evlilikleri süresince geçerli olacak mal rejimini belirleyecekler.

 

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1922. Seçkinler ve siyasal partiler konusundaki araştırmalarıyla uluslararası ün kazanan Amerikalı toplumbilimci Seymour Martin Lipset.

 

1929. Doğu Almanyayı konu alan eserleriyle tanınan Alman romancı, denemeci ve senaryo yazarı Christaée Wolf,

 

1936. Irk ayrımcılığı düzenine son verilmesini sağlayan ve Nelson Mandel ile birlikte 1993 Nobel Barış Ödülü'nü kazana Güney Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı (1989-94) F.W. de Klerk.

 

 

Bugün Ölenler:

1980. Amerikalı psikanalizci Erich Fromm

 

1981. Türk sinema ve tiyatrosunun ünlü ismi Cahide Sonku, İstanbul'da. Son yıllarında kendini alkole veren ve yalnızlık ve yoksulluk içinde ölen Sonku, anılarını kaleme alırken, "Mesleğim beni, ben mesleğimi mahvettim. İşte hayatımın kısacık özeti" demişti.

 

1986. Amerikalı yazar Bernard Malamud.

 

1995. Turist Ömer tiplemesiyle tanınan sinema sanatçısı Sadri Alışık, İstanbul'da. 47 yıllık sinema yaşamına 600'e yakın film sığdırdı. Kartallar Yüksek Uçar adlı televizyon dizisinde oynamış, 1994 yılında çevirdiği ve son filmi olan Yengeç Sepeti'yle Antalya'da Altın Portakal Ödülü almıştı.

[Φ Radya]

19 Mart Cumartesi

İ.Ö. 721. Tarihe geçmiş ilk ay tutulması Babil'de gözlendi.

 

1883. Siyah Amerikalı ayakkabıcı ustası Jan E.Matzeliger bir ayakkabıyı bir seferde bütünüyle imal eden ilk makineyi icat ederek ayakkabı sanayisinde bir devrim yarattı.

 

1915. Güneş sistemi gezegenlerinden Pluto'nun ilk fotoğrafı çekildi. Ancak bunun yeni bir gezegen olduğu anlaşılmadı.

 

1955. Liselerde bitirme ve olgunluk sınavları kaldırıldı. Yerine "Devlet Lise Sınavı" adıyla tek bir sınav konuldu.

 

Aynı gün, Agence France-Presse'in (AFP) Ankara temsilcisi Erol Güney Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlığından çıkarıldı.

 

1959. İstanbul Valiliği, Büyük Doğu dergisini protesto etmek için yapılacak mitinge izin vermedi ve dergi hakkında soruşturma başladığını bildirdi.

 

1960. Yeni Kadıköy İskelesi ve İstanbul Belediyesi Şehir Operası açıldı.

 

1964. Hatay'da 21 Nurcu tutuklandı. Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, gazetecilere yaptığı açıklamada, Nurcuları düşman bir devletin desteklediğini söyledi.

 

1965. Merzifon'un Çeltek Linyit İşletmesi'ndeki grizu patlamasında 69 işçi öldü, 58 işçi yaralandı.

 

Aynı gün, Endonezya bütün yabancı petrol şirketlerini millileştirdi.

 

1966. Milli Türk Talebe Birliğince düzenlenen Komünizmi Telin Mitingi İstanbul'da yapıldı.

 

1975. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk hükümeti kurma görevini Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel'e verdi. Tarihe 1. Milliyetçi Cehpe Hükümeti (1.MC) olarak geçen, dört sağ partiden oluşan koalisyon (AP, MSP, MHP, CGP) yola çıktı.

 

1977. Türk Hava Yollarına ait Diyarbakır uçağı iki ortaokul öğrencisi tarafından Beyrut'a kaçırıldı.

 

Aynı gün, Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Müdürü Oktay Kurtböke Adalet Partili gençler tarafından gazete önünde dövüldü.

 

1978. Hollanda'nın Amsterdam kentinde 50 bin kişi nötron bombasnı protesto için yürüdü.

 

1979. Peş peşe yapılan zamlar üzerine bir açıklamada bulunan Adalet Partisi lideri Süleyman Demirel, askeri darbeyle devrilen Şili lideri Salvador Allende'yi hatırlatarak "Bunların gidişi Allende gidişi, sonları aynı mı olur, ayrı mı olur, bilmem" dedi.

 

1981. Ankara'da bir inzibat erini öldürme iddiasıyla yargılanan Erdal Eren ölüm cezasına çarptırıldı. Eren'in infazı 18 yaşından küçük olduğuna ilişkin kemik raporu nedeniyle de tartışmalara yol açtı.

 

1984. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Newsweek dergisine verdiği demeçte genel affa karşı olduğunu söyledi.

 

1985. Uluslararası PEN Yazarlar Birliği Aziz Nesin'i onur üyeliğine seçti. Onur üyeliği belgesi Artur Miller ve Harold Pinter tarafından verildi.

 

1992. Cizre'de iki korucu ağızlarına para tıkılmış olarak elektrik direklerine asılmış bulundu. Bunun üzerine Dargeçitte güvenlik güçlerinin yaptığı operasyonda 14 kişi öldürüldü.

 

1997. Tuzla tren istasyonuna bomba koymaktan yargılanan iki PKK mensubu idama mahkum edildi.

 

1999. Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcılığı, Fethullah Gülen hakkında, laik devlet düzenini yıkarak teokratik devlete geçmek için faaliyet gösterdiği iddiasıyla soruşturma açtı.

 

2000. Liselerde başlatılan cinsel eğitimin, üniversitelerde de sürmesine karar verildi. Uludağ, Marmara ve İzmir 9 Eylül Üniversiteleri'nde başlatılan derslerde, cinsellikle ilgili bilgiler tüm detaylarıyla verildi.

 

 

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1900. Yapay olarak hazırlanan yeni radyoaktif izotopları bularak 1935 Nobel fizik ödülünü kazanan Fransız fiziksel-kimyacı çift , Frédéric ve Irène Joliot-Curie. Çift radyoaktivite konusundaki buluşlarıyla Nobel Ödülü kazanan Pierre ve Marie Curie'nin kızları ve damatlarıydı.

 

Bugün Ölenler:

 

1940. Kadın hastalıkları, doğum ve çocuk bakımı uzmanı Prof. Dr. Besim Ömer Akalın, Ankara'da. Veremle Mücadele, Çocuk Esirgeme, Süt Damlası derneklerini kuran Besim Ömer Akalın ardında 77 yapıt bıraktı. Bunların en önemlilerinden biri, Türkiye'de hazırlanmış ilk tıp yıllığı olan Nevsal-i Afiyet'tir.

 

 

[Φ Radya]

20 Mart Pazar

 

1792. Paris'te Fransa Milli Meclisi giyotinle idamı onayladı.Adını, mucidi Fransız doktor Joseph Ignace Guillotin'den alan giyotin ölüme mahkum edilen kişilerin kafasını iki direk arasında yukarıdan aşağı kayan bir bıçağın darbesiyle koparmayı sağlıyordu. İlk kez 25 Nisan 1972'de kullanılan giyotin, Fransa Kraliçesi Marie Antoinette'in de başını gövdesinden ayırdı.

 

1906. Rusya'da subaylar Sivastopol kentinde ayaklandı.

 

1918. Türk Kadını Dersanesi açıldı. Dersanede yabancı dil, Türkçe ve Musiki dersleri ile konferanslar verildi.

 

1933. Nazilerin ilk toplama kampı Münih yakınlarında açıldı.

 

1956. Fransa, Tunus'un bağımsızlığını tanıdı. Tunus'un ilk Devlet Başkanı Habib Burgiba oldu.

 

1959. Sanat okulları ve köy enstitüsü mezunlarına yedek subaylık hakkı tanıyan yasa çıktı.

 

Aynı gün, Akis dergisi yazı işleri müdürü Yusuf Ziya Ademhan, Ankara Toplu Basın Mahkemesi'nde 12 ay hapis cezasına mahkum edildi. Dergi bir ay süreyle kapatıldı.

 

1970. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Türk-İş Genel Sekreteri Halil Tunç, polisin üniversitelere girmesine izin verilmemesini istedi.

 

1971. Batman'da miting yapan üç bin köylü "Açız" diye bağırdı.

 

1975. Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi, Cumhuriyetçi Güven Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi "Milliyetçi Cephe" hükümetini kurdu. Ana muhalefet Cumhuriyet Halk Partisi'nin lideri Bülent Ecevit "dört partiden kurulu azınlık hükümeti dünyanın hiçbir yerinde görülmemiştir" dedi.

 

1981. Milli Güvenlik Konseyi vergi cezalarında yüzde 90 indirim yaptı.

 

Aynı gün Arjantin'in eski başkanı İsabel Peron rüşvet suçundan 8 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

 

1984. İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi'nde Abuzer Uğurlu, Yılma Durak ve Zülfikar Yasan'ın yargılanmasına başlandı. Sanıklar hakkında "Abdi İpekçiyi öldürmek ve Mehmet Ali Ağca'nın cezaevinden kaçmasını sağlamak" suçlarından idam cezası istendi.

 

1989. Haliç Camialtı ve İstinye tersanelerinin 3 bin işçisi topluca viziteye çıkarak direniş yaptı.

 

Aynı gün Türk-İş İstanbul'da Çalışan Kadınlar 1. Ulusal Kurultayını düzenledi.

 

1990. Mardin'in Cizre ilçesinde kepenk kapatma eylemi yapıldı. Eylem sırasında çıkan olaylarda 4 kişi öldü. Kepenk kapatma eylemi ertesi gün Nusaybin, İdil, Silopi ve Midyat'a da sıçradı.

 

1995. Türk Silahlı Kuvvetleri 35.000 askerle Kuzey Irak'a en kapsamlı sınır ötesi operasyon başlattı.

 

Aynı gün, Tokyo'da 16 metro istasyonuna içinde zehirli sarin gazı bulunan paketlerin bırakılması sonucu 10 kişi öldü, 4 bin 695 kişi zehirlenerek hastaneye kaldırıldı.

 

1966. İngiltere'de hükümet deli dana hastalığının insanlara da bulaştığı açıklandı. Bu açıklama İngiliz hayvancılığının krize girmesine yol açtı.

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1770. Alman şair (Johann Christian) Friedrich Hölderlin.

 

1805. İngiltere'nin ilk ülke çapındaki işçi hareketi Çartizm'in sözcülerinden şair Thomas Cooper.

1828. Oyunlarındaki ahlaki çözümlemelerle 19. yüzyıl Avrupa edebiyatına yeni bir soluk getiren ünkü Norveçli yazar Henrik (Johan) Ibsen.

 

1911. Nükleer silahsızlanma çabaları dolayısıyla 1982 Nobel Barı Ödülü'nü İsveçli Alva Myrdal ile paylaşan Meksikalı diplomat Alfonso García Robles.

Bugün Ölenler:

 

1727. Yerçekimi yasasını bularak modern fiziğin temellerini atan İngiliz bilim insanı Sir Isaac Newton.

 

1971. Gazeteci ve yazar Falih Rıfkı Atay. kalp krizi sonucu. Cumhuriyet döneminin en etkin gazetecilerinden olan Atay, anılarını "Atatürk'ün Bana Anlattıkları", "Çankaya" ve "Atatürk Ne İdi?" adlı kitaplarda topladı.

 

1977. Gazeteci Orhan Özkırım İstanbul'da.

 

1984. Türkiye'nin Barbara Cartland'ı olarak anılan romancı Kerime Nadir, İstanbul'da.Nadir, Kalp Yarası, Hıçkırık, Seven Ne Yapmaz, Samanyolu, Gönül Hırsızı, Kırık Hayat, Aşk Rüyası gibi romanlara imzasını attı.

[Φ Radya]

21 Mart Pazartesi

 

1788. ABD'nin Lousina eyaletinin New Orleans kenti yangında tamamen yandı.

 

1851. Çin impataroru Tu Duc bütün Hıristiyan rahiplerin çldürülmesini emretti.

 

1914. Başyazarı Nigar Hanım olan "Kadınlık" adlı dergi haftalık olarak yayınlanmaya başladı.

 

1941. Ankara radyosu yeniden Rumca yayına başladı.

 

1942. Servet-i Fünun şair ve yazarlarından Hüseyin Suat Yalçın İstanbul'da öldü.

 

1952. 950 grostonluk Galatasaray şilebi Karadeniz'de Kefken açıklarında battı, 15 kişilik mürettebattan kurtulan olmadı.

 

1964. Boulanger Müzik Ödülü'nü Türk piyanist İdil Biret kazandı.

 

1978 Rodezya'da Beyaz ırkın egemenliği sona erdi, üç siyah bakan göreve başladı.

 

1980. ABD Başkanı Jimmy Carter ABD Olimpiyat Takımı'na 1980 Moskova Yaz Oyunlarına Afganistan'a Sovyet müdahalesini boykot amacıyla katılmayacaklarını bildirdi.

 

1984. Bir Sovyet denizaltlısı Japonya açıklarında Amerikan zırhlısıyla çarpıştı.

 

1983. Yeni bir İmar Affı Yasası yürürlüğe girdi.

 

1989. Bakanlar Kurulu Karabük ve İskenderun Demir-Çelik fabrikalarında 24.000 işçinin başlayacağı grevi güvenlik gerekçesiyle erteledi.

 

1991. Newroz kutlamalarında birçok il ve ilçede olaylar çıktı.

 

1992. Newroz kutlamaları sırasında Güneydoğuda kadın ve çocukların da aralarında bulunduğu 57 sivil öldü. Cizre ve Şırnak'ta Newroz gösterilerine güvenlik güçlerinin sert müdahalesi uzun süre tartışıldı. Güvenlik güçlerine ait olduğu yazılan bir araçtan bir grup gazeteciye Cizre sokaklarında ateş açıldı. Bu sırada Sabah gazetesi muhabiri İzzet Kezer öldü. Sivil Kürt halkına ateş açıldığını söyleyen Almanya, Türkiye'ye silah sevkıyatını durdurdu.

 

1993. Newroz kutlamaları olaysız geçti. Aynı gün Antalya'da yapılan Türklük Kurultayı adlı kutlamalara Cumhurbaşkanı Turgut Özal ve Başbakan Süleyman Demirel katıldı.

 

2000. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, gece kulüpleri ve barlarda giderek yaygınlaşan ceket ve masa yakma modasının suç olduğunu ve bundan sonra bu tip davranışlarda bulunanların 15 günden aşağı olmamak üzere hafif hapis cezasıyla cezalandırılacaklarını belirtti.

Bugün Doğanlar:

 

1685. Bütün zamanların en önemli bestecilerinden biri kabul edilen Barok çağı sanatçısı harpiskord ve org icracısı, ve org imalatçısı Johann Sebastian Bach.

1880. 20. yüzyılın en önemli sanat eğitmenlerinden biri olan, doğaçlama tekniği ile yaptığı deneyimlerle ünlü Alman soyut dışavurumculuğunun öncüsü Hans Hofmann.

 

1887. İlk önemi Macar işçi sınıfı yazarı, romancı Lajos Kassák.

1904. 20. yüzyıl Yunan müziğinin en önemli bestecilerinden Nikos Skalkottas.

 

1907. Macar kökenli İsviçreli metal kabartma heykelci Zoltan Kemeny.

1925. 20. yüzyıl avangard tiyatrosunun kurucularından cüretkar Shakespeare uygulamarıyla bilinen yapımcı yönetmen Peter Brook.

 

Bugün Ölenler:

 

1956. İlk kadın milletvekillerinden Satı Kadın. Atatürk, Kurtuluş Savaşı sırasında büyük yararlılıklar gösteren Satı Kadın'la 1934 yılında Kazan köyüne yaptığı gezi sırasında tanışmış ve zekasına hayran kalarak onun, Meclisin 5. çalışma döneminde milletvekili olmasını sağlamıştı.

 

1966. Halk ozanı Aşık Veysel Şatıroğlu akciğer kanserinden. Veysel vasiyeti gereği türküler söylenerek toprağa verildi. Halk şiiri geleneğinde özgün bir yeri olan, ozan her yıl Şarkışla'da düzenlenen şenliklerle anılıyor.

 

1991. Ankara'nın eski belediye başkanlarından Vedat Dalokay ile eşi Kırıkkale yakınlarında meydana gelen trafik kazasında. Dalokay 1973-77 yılları arasında Ankara belediye başkanlığı yapmıştı. Edebiyat alanında da ürünler veren Vedat Dalokay 1980'de Kolo adlı çocuk romanıyla Türk Dil Kurumu Çocuk Yazını Ödülü'nü kazanmıştı.

[Φ Radya]

22 Mart Salı

1939 Hatay Fransız egemenliğinden kurtuldu.

 

1941. Refah şilebi bir denizaltı tarafından batırıldı, 168 kişi öldü. Bu saldırıyı hiç bir ülke üstlenmedi, gemiyi kimin batırdığı açıklığa kavuşamadı.

 

19426 ve daha fazla çocuğu olan ailelere ikramiye verilmesi kararlaştırıldı.

 

1943Türkiye ile Amerika arasında karşılıklı radyo yayın servisi açıldı.

 

1954Profesör Nüzhet Gökdoğan 23 Haziran 1954'de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi dekanlığına seçildi. Gökdoğan ilk kadın dekan.

 

1955. Akis dergisi yazı işleri müdürü Cüneyt Arcayürek 6 ay hapse mahkum oldu.

 

1969. Devrimci Milliyetçi Gençlik Kurultayı İstanbul'da toplandı. Kısa adı FKF olan Fikir Kulüpleri Federasyonu lideri Yusuf Küpeli ile Deniz Gezmiş bir manifesto yayımladılar. "Tam bağımsız ve gerçekten demokratik Türkiye" hedefi için mücadele programını açıkladılar.

 

1973. Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (FIJ), 23 Haziran 1973'de Türkiye'de basın özgürlüğünün olmadığını açıkladı, tutuklu gazetecileri serbest bırakılmasını istedi.

 

1974. 1970'li yıllarda Türkiye'de büyük ilgi toplayan "Kaçak" adlı Amerikan televizyon dizisinde "Doktor Kimble" rolünü oynayan Amerikalı sinema oyuncusu David Janssen Turizm Bakanlığı'nın konuğu olarak Türkiye'ye geldi.

 

1975: Milliyetçi Hareket Partisi genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Alparslan Türkeş'in Diyarbakır gezisi sırasında olaylar çıktı; 1 asker, 1 sivil öldü, 46 kişi yaralandı. Türkeş bir yıl sonra aynı gün tekrar Diyarbakır'a gitmek istedi. Tepkiler üzerine gezi iptal edildi.

 

1978. 1971'de İstanbul Maltepe'de Hüseyin Cevahir'i vuran emekli Deniz Yarbayı Cihangir Erdeniz 23 Haziran 1978'de dükkanında öldürüldü.

 

1982. Yurtdışına kaçan Banker Kastelli'nin kasasına el konuldu; 70 banker ve banka yöneticisinin yurtdışına çıkışı yasaklandı.

 

1984.Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Başkanı Halit Narin işverenlerin hükümetin ekonomi politikasından duyduğu rahatsızlığı Uluslararası Para Fonu'na iletti.

 

1987. Halkevleri mahkeme kararıyla açıldı. Halkevleri'nin faaliyetleri 12 Eylül sonrası Milli Güvenlik Konseyi tarafından durdurulmuş, yöneticileri yargılanmıştı.

 

1992 İsrail'de seçim yapıldı. İşçi Partisi lideri Yitzhak Rabin başbakan seçildi.

 

Aynı gün Türkiye'de toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde uzlaşma sağlanamayınca Belediye-İş Sendikası'na bağlı 34 bin işçi bir günlük iş bırakma eylemi yaptı.

 

1995Kültür Bakanı Ercan Karakaş Olağanüstü Hal ve Çekiç Güç süresini uzatma kararnamesini imzalamadı. Karakaş bakanlık görevinden istifa etti.

 

1996Halkın Demokrasi Partisi'nin (HADEP) 2. Kongresi'nde Türk bayrağı yüzünü poşuyla gizleyen bir genç tarafından indirildi, yerine PKK bayrağı asıldı.

 

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1927"Cabaret", "All that Jazz" filmleriyle tanınan Oscar ödüllü Amerikan yönetmen ve akreograf Bob Fosse 1927'de bugün doğdu.

 

 

Bugün Ölenler:

 

1959. Besteci Fehmi Tokay.

 

1960. Köy enstitülerinin kuruluş ve çalışma programını hazırlayan İsmail Hakkı Tonguç.

 

1996. Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreau.

 

1998Tarzan filmlerinde Jane'I canlandırmasıyla ünlü İrlandalı kadın oyuncu Maureen "Jane" O'Sullivan.

 

 

[Φ Radya]

23 Mart Çarşamba

 

1781. Güneş sisteminin dokuzuncu gezegeni Uranüs keşfedildi.

 

1791. Hollandalı kadın hakları savunucusu Etta Palm "Gerçeğin Dostları Konfederasyonu" olarak bilinen kadın kulüplerini kurdu.

1848. Macaristan Avusturya'dan bağımsızlığını ilan etti.

 

1919. Benito Mussolini İtalya'da Faşist Partiyi kurdu.

 

1931. İlköğrenimin Türk okullarında yapılmasını zorunlu kılan kanun, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Kanunda, "ilk tahsil çağındaki çocukların bu terbiye ve tahsili ecnebi mekteplerinde almaları"nın yanlış ve zararlı olduğu ifade ediliyordu.

 

1933. Alman Milli Meclisi Reichstag Adolf Hitler'e kararnamelerle ülkeyi yönetme yetkisi verdi

1946. Zekeriya ve Sabiha Sertel, Cami Baykut ve Halil Lütfi Dördüncü, elli altı yıl önce bugün, çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı. Daha sonra dava Yargıtayca bozuldu ve gazeteciler serbest bırakıldılar.

 

1949. Büyük Doğu dergisi sahibi Necip Fazıl Kısakürek, kumar oynarken polis tarafından yakalandı.

 

1959. Ankara'da yayınlanan Öncü gazetesi süresiz olarak kapatıldı.

 

1971. Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu liderlerinden Deniz Gezmiş'in arkadaşları Hüseyin İnan ve Mehmet Nakipoğlu yakalandı.

 

1972. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında Türk Ceza Kanunu'nun 146. maddesini ihlal ettikleri ileri sürülerek verilen idam cezalarını onayladı.

 

1974. Hükümet, İmralı adasında gömülü olan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın mezarlarının başka bir yere taşınabilmesine izin verdi.

 

1977. Liselerde okutulan "Felsefeye Başlangıç" adlı kitabın yazarı Prof. Nebahat Küyel, Aleviler'i küçük düşürme iddiasıyla yargılandı.

 

1989. Cizre'nin Yeşilyurt köyünde köylülere dışkı yedirdiği iddia edilen Jandarma Tabur Komutanı Cafer Tayyar Çağlayan hakkında üç yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı.

 

1990. Cizre'de binlerce kişi yürüyüş yaptı.

 

1996. Ankara'da öğrenciler harçları protesto eylemi yaptılar. Çıkan olaylar sonrasında Dil Tarih Coğrafya Fakültesi binasına giren polis 127 öğrenciyi gözaltına aldı. Olaylarda 51 polis ve 100 öğrenci yaralandı.

 

Aynı gün Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Oğuzhan Asiltürk, Türk Silahlı Kuvvetleri'ni din düşmanlığı yapmakla suçladı.

 

2001. NATO, Kosova savaşında "seyreltilmiş uranyum" mermisi kullandığını itiraf etti. Aynı gün, Galatasaray futbol takımı, Avrupa Futbol Birliği, UEFA Kupası çeyrek finalinde deplasmandaki ilk maçta 4-1 yendikleri Mallorca'yı Ali Sami Yen Stadı'nda da yenip, yarı finalist oldu.

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1869. İspanya ve ABD'e karşı Filipinlerin bağımsızlık mücadelesine önderlik eden Emilio Aguinaldo.

1876. Türk milliyetçi hareketinin en önemli aydın ve sözcülerinden sosyologü yazar ve şair Ziya Gökalp.

 

1900. Almanya doğumlu Amerikalı psikoanalizci ve toplum felsefecisi Erich Fromm.

 

1903. Döneminde Yeni Zelanda'nın en tanınmış yazarı olan romancı ve kısa öykücü Frank Sargeson.

 

1910. Raşomon, Yedi Samuray gibi filmleriyle uluslararası üne erişen ilk Japon film yönetmeni Akira Kurosawa.

1924. 1948'den sonra ilk Sosyalist Japon Başbakanı Tomiichi Murayama.

 

 

 

Bugün Ölenler:

 

1842. Fransız yazar Stendhal.

 

1953. Fransız ressam Raoul Dufy.

 

1960. Nurculuk olarak bilinen İslamcı akımın kurucusu Said-i Nursi, Urfa'da. Halilülrahman Camii mezarlığına gömülü kemikleri 27 Mayıs 1960 darbesi sonrasında Isparta yakınlarında bilinmeyen bir yere taşındı.

[Φ Radya]

24 Mart Perşembe

 

1394. Moğol İmparatoru Timurlenk, tarihin en eski şehirlerinden Diyarbakır'ı işgal etti . 123 yıl sonra sonra, Yavuz Sultan Selim, Çaldıran Meydan Savaşı'nı kazanarak Diyarbakır'ı geri aldı.

 

1929. Ekmek fiyatı, 73 yıl önce bugün 16 kuruş 30 para oldu..

 

1934. İstanbul Maarif Müdürlüğü'nde, Orta Tedrisat Umum Müdürü Hasan Ali Yücel başkanlığında yapılan toplantıda Hususi Mektepler Talimatnamesi tamamlandı.

 

1965. Adana'da meydana gelen hortumda 100 ev yıkıldı, 60 kişi yaralandı.

 

1970. Adana Cezaevi'nde 900 hükümlü ve tutuklu cezaevi yönetimine karşı isyan başlattı. Aynı gün İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nin adı Edebiyat ve İnsan Bilimleri Fakültesi olarak değiştirildi.

 

1975. Döviz rezervlerinin azalması üzerine kişi başına 800 dolar olan turistik seyahat dövizi, 600 dolara düşürüldü.

 

1976. Arjantin Devlet Başkanı İsabel Peron, bir darbeyle devrildi.

 

1979. Turgutlu Belediyesi ekonomik darboğazı aşabilmek için otomobil yerine yedi adet mobilet ve beş adet bisiklet aldı.

 

1983. Erken emeklilik yasası, Danışma Meclisi'nde reddedildi.

 

1987. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş , ülkesinin Suudi Arabistan merkezli Rabıta örgütünden önkoşulsuz 627 bin dolar yardım aldığını açıkladı.

 

1988. İran'a ait savaş uçakları, Hakkari'nin Silopi ilçesine bomba attı.

 

1992. İstanbul'da Milli İstihbarat Teşkilatı'na ait servis otobüsü silahla tarandı, iki kişi öldü, dokuz kişi yaralandı.

 

Aynı gün, Başbakan Süleyman Demirel Newroz bayramında çıkan olayların terörü aşan bir gerilla hareketi olduğunu belirterek, bölge halkının yardımcı olmasını istedi.

 

1994. Kartal'da Refah Partisi'nin kahvehane toplantısı tarandı, iki kişi öldü.

 

1999. Ankara 2 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi, Abdullah Öcalan'ın güvenlik açısından Ankara'ya getirilmesinin sakıncalı olduğu gerekçesiyle tutuklu bulunduğu İmralı Adası'nda yargılanmasına karar verdi.

 

2000. Genelkurmay Başkanlığı, Talat Aydemir'in idamıyla sonuçlanan 1963'teki darbe girişimine katılan 1459 Harp Okulu öğrencisinin haklarını 37 yıl sonra iade etti.

 

Bugün Doğanlar:

 

1834. Arts and Crafts hareketinin öncülerinden İngiliz tasarımcı, şair ve sosyalist düşünür William Morris.

1897. Bütünsel kişilik yapısına dayalı psikoanaliz yöntemiyle tanınan Viyanalı psilkolog Wilhelm Reich.

 

1909. Kısa süre içinde gerçekleştirdikleri soygunlarla Amerikan medyasının ilgi odağı haline gelen soyguncu çift Clyde Barrow ve Bonnie Parker.

1921. 1957-58'de dünya şampiyonluğunu elinde tutan Sovyet satranççı Vasiliy Vasilyeviç Smiyslov.

 

1926. 1997 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi İtalyan öncü oyun yazarı, yönetmen Dario Fo.

 

 

 

Bugün Ölenler:

 

1905. "Dünya'dan Ay'a Seyahat", "Denizler Altında 20.000 Fersah", "Kaptan Grant'ın Çocukları" isimli eserlerin ve daha birçok bilimkurgu romanının yazarı Jules Verne..

 

1978. Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz, görevine gitmek üzere otomobiline bindiği sırada uğradığı silahlı saldırıda. 1970'te yılın hukukçusu seçilen Öz'ün cenazesine on binlerce insan katıldı. Daha sonra cinayet zanlısı olarak Milliyetçi Hareket Partili İbrahim Çiftçi yakalandı.

 

1988. Siyasetçi ve hukuk profesörü Turhan Feyzioğlu Ankara'da.

[Φ Radya]

25 Mart Cuma

1807. İngiltere Parlamentosu köle ticaretini yasakladı.

 

1929. İtalya'da faşist yönetim genel seçimlerde oyların yüzde 99'unu kendilerinin aldıklarını açıkladı.

 

1936. Saatlerin doğru olarak ayarlanabilmesi için İstanbul Rasathanesi'nce hazırlanan iki bildiriyi Bakanlar Kurulu onayladı.

 

1950. Türk Hava Yolları'na ait bir yolcu uçağı Ankara'da düştü, 15 kişi öldü.

 

1951. Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri, solcu öğretmenlerin tasfiyesinin sürdüğünü açıkladı.

 

1957. Roma'da bir araya gelen Fransa, Almanya, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg, Avrupa Ortak Pazarı'nın kurulmasına ilişkin Roma Antlaşması'nı imzaladı.

 

1959. Necip Fazıl Kısakürek, Büyük Doğu dergisinde yayımlanan "Menderes'in Kalesi" başlıklı yazısında Fuad Köprülü'ye yayın yoluyla hakaret ettiği iddiasıyla açılan davada bir yıl hapse mahkum oldu. Büyük Doğu dergisi de bir ay süreyle kapatıldı.

 

1960. Güney Afrika'da Johannesburg'da tüm siyah politik örgütler feshedildi.

 

1961. Adalet Bakanlığı idam cezalarının cezaevi bahçelerinde infaz olunması hakkında karar aldı.

 

1968. Şair Metin Demirtaş Türk Solu dergisinde yayımlanan "Guevara" adlı şiirinde komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle tutuklandı.

 

1972. Cumhuriyet Halk Partisi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında verilen ve Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından onaylanan idam kararlarının iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. İnfaz savcılığı dosyayı Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'na gönderdi. Üç gün sonra Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi idamların infazına karar verdi.

 

1975. Suudi Arabistan Kralı Faysal, yeğeni prens Faysal tarafından Riyad'da öldürüldü.

 

1982. Ankara Sıkıyönetim Savcılığı halkevleri hakkında kapatılma istemiyle dava açtı.

 

Aynı gün tutuklu İsmail Beşikçi, cezaevinden yazdığı bir mektup nedeniyle 10 yıl ceza aldı.

 

1984. Yerel seçimler yapıldı. Anavatan Partisi (ANAP) yüzde 41,5 oy oranı ile 54 ilde belediye başkanlığı aldı. Sosyal Demokrat Parti (SODEP) yüzde 23,4 oy oranı ile ikinci, Doğru Yol Partisi (DYP) yüzde 13,2 oy oranı ile seçimlerden üçüncü parti olarak çıktı. İlk kez seçime katılan Refah Partisi (RP) yüzde 4,4 oy oranıyla sonuncu parti oldu.

 

1986. 14. Strasbourg Film Festivali'nde Muammer Özer'in "Bir Avuç Cennet" ve Ali Özgentürk'ün "Bekçi" isimli filmleri ikinciliği paylaştı.

 

Aynı gün, işkence yaptığını itiraf eden polis memuru Sedat Caner ile bu itirafları yayımlayan Nokta dergisine dava açıldı.

 

1988. İstanbul'daki Metris Askeri Cezaevi'nden 29 tutuklu ve hükümlü kaçtı.

 

1994. Aydın Ortaklar Öğretmen Lisesi'nde evci çıkan dört kız öğrenciden birinin, emniyet yetkilileri tarafından yakalanarak bekaret kontrolüne gönderilmesi kadınlar tarafından protesto edildi.

 

1999. Sırbistan, NATO'ya savaş ilan edip, Birleşmiş Milletler'e bildirince, NATO üyesi Türkiye de bu ülkeyle resmen savaşa girmiş oldu. Türkiye, uzun yıllardan sonra ilk kez bir savaşta resmi taraf oldu.

 

 

Bugün Doğanlar:

1867. 20. yüzyılın en büyük vitüözlerinden biri kabul edilen İtalyan orkestra şefi Arturo Toscanini.

1881. Başlıca eserlerindeki Macar havasıyla dikkati çeken besteci, etnomüzikolog, piyanist ve eğitmen Béla Bartók. .

 

1921. Oynadığı kadın karakterleri canlandırmadaki sıcaklık ve cesaretiyle bilinen Fransız sinema oyuncusu Simone Signoret.

1934. A20. yüzyıl sonlarının kadın kurtuluş hareketinin önce gelen feminist, siyasal eylemci ve yayıncılarından Gloria Steinem.

 

1947. En önmli İngiliz pop sanatçılarından Sir Elton John.

 

Bugün Ölenler:

 

1918. Fransız besteci Claude deBussy.

 

1976. Yazar Şevket Süreyya Aydemir Ankara'da. Aydemir, Atatürk ve İnönü dönemlerini incelediği "Tek Adam" ve "İkinci Adam" adlı eserleri kendi düşünsel macerasını aktardığı "Suyu Arayan Adam" ve "Toprak Uyanırsa" adlı romanı ile tanınıyor.

 

1980. Fransız eleştirmen Roland Barthes.

[Φ Radya]

27 Mart Pazar

 

1950 : Bizim Köy'ün yazarı Mahmut Makal tutuklandı Mahmut Makal, köyün ekonomik ve sosyal yapısını kötü gösterdiği gerekçesiyle, hem Cumhuriyet Halk Partisi hem de Demokrat Parti döneminde çeşitli baskılarla karşılaştı.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-656

1955 : Dünya Ordulararası Futbol Şampiyonası'nı İtalya'yı 3-2 yenen Türk Ordu Milli Takımı kazandı.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-657

1961 : Dünya ve Türkiye dergisindeki yazısından dolayı tutuklu bulunan Prof Ali Fuat Başgil tahliye edildi.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-658

1969 : Koç Holding'e ait Aygaz tankeri Ege denizinde alabora oldu, 15 kişilik mürettebattan 1 kişi kurtulabildi.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-659

1972 : Türkiye Halk Kurtuluş Partisi- Cephesi lideri Mahir Çayan ve arkadaşları Ünye Radar Üssü'nden 3 İngiliz teknisyeni kaçırdı

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-660

1972 : Yılmaz Güney gözaltına alındı.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-661

1974 : Türk Yükseltme Cemiyeti'nin adı "Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Derneği" olarak değiştirildi.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-662

1976 : Dışişleri Bakanı Çağlayangil ile ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger Washington'da Savunma İşbirliği Anlaşması'nı imzaladı Bu anlaşmaya göre, Türkiye üslere izin verecek, Amerika Birleşik Devletleri de buna karşılık Türkiye'ye 4 yıl için 15 milyar lira verecekti.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-663

1977 : Kanarya Adaları'nda iki jumbo jetin yerde çarpışması sonucu 574 kişi hayatını kaybetti.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-664

1982 : İki kişiyi öldürmekten hükümlü sağ görüşlü Fikri Arıkan'ın idam cezası Ankara'da infaz edildi.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-665

1986 : Hayali mobilya davasından 10 yıldır yargılanan Yahya Demirel tahliye oldu Yahya Demirel cezaevinden çıkınca ilk iş olarak amcası Süleyman Demirel'i ziyaret edip elini öptü.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-666

1991 : İstanbul Valiliği memur sendikalarını mühürletti Bu olayı protesto eden 2000 kişilik memur grubuna polis müdahale etti, 6 kişi yaralandı.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-667

1995 : ABD Büyükelçiliği Uyuşturucuyla Mücadele Birimi, Özelleştirme Yüksek Kurulu'nu, HAVAŞ ihalesine katılan Kumarhaneler Kralı Ömer Lütfü Topal'ın uyuşturucu bağlantısı olduğu konusunda uyardı.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-668

1997 : Polisin cep telefonlarını dinlemek üzere 6 santrale dinleme sistemleri yerleştirdiği ileri sürüldü.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-669

2000 : Alaattin Çakıcı'nın adamları Karagümrük'te, Nuri Ergin'in ağabeyi Nejat Ergin'in başkanlığını yaptığı Öz Karagümrüklüler Derneği yerine Fatih Karagümrük Spor Kulübü Lokali'ni bastı Olayda hiçbir şeyden haberi olamayan 16 kişi yaralandı

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-670

2006 : Ukrayna yapılan parlamento seçimlerinde yarışan Moskova yanlısı Bölgeler Partisi'nin lideri Viktor Yanukoviç, seçimlerin galibi olduklarını açıkladı

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-1117

2007 : Rusya, Türkiye'den gelen 3600 çiçeği üzerinde zararlı haşere yumurtası olduğu gerekçesiyle geri çevirdi.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-1118

2009 : Antalya'nın Alanya İlçesi'nde aşırı yağış nedeniyle dolan Dim Barajı'nda suyu tutan dip savak kapaklarından 4'ü kırıldı.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-1119

2009 : Pakistan'da cuma namazında camiiye intihar saldırısı düzenlendi. 48 kişi hayatını kaybetti.

www.bidibidi.com -Kaynak- 023B1A-1120

2009 : Düştükten sonra 2 gün boyunca bulunamayan , BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu'nu taşıyan Helikopterin yeri tespit edildi.

[Φ Radya]

28 Mart Pazartesi

 

* 1854 - Kırım Savaşı: Fransa Rusya'ya savaş açtı.

* 1930 - Türkiye hükûmeti yabancı ülkelerden Türkiye'deki şehirleri için Türkçe adlarını kullanmalarını resmen talep etti. Bu tarihten sonra posta idaresi Angora veya Constatinople olarak adreslenmiş mektupları Ankara ve İstanbul'a ulaştırmadı (bkz. Ankara (isim)).

* 1933 - Hitler, Yahudileri ve Yahudilere ait mağazaları boykot için emir verdi.

* 1939 - Madrid, General Francisco Franco'nun güçlerinin eline düştü. İspanya İç Savaşı sona erdi.

* 1944 - Adapazarı ve civarında 2.831 kişinin öldüğü bir deprem oldu. Mısır Kralı Faruk deprem felaketzedelerine 1000 Mısır lirası yardımda bulundu.

* 1946 - Juan Peron, Arjantin Cumhurbaşkanı oldu.

* 1947 - Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu kuruldu.

* 1961 - Türkiye'de Anayasa'nın halkoyuna sunulması hakkındaki kanun kabul edildi.

* 1962 - Türkiye'de Ekim 1960'da askeri yönetimce görevlerinden uzaklaştırılan 147 öğretim üyesinin görevlerine dönmelerine olanak sağlayan kanun, TBMM'de kabul edildi.

* 1963 - 22 Mart'ta sağlık nedenleriyle tahliye edilen eski Cumhurbaşkanı Celâl Bayar'ın serbest bırakılması tepkilere yol açınca cezasının ertelenmesine ilişkin karar kaldırıldı

* 1965 - Amerika Birleşik Devletleri'nde Alabama'da Martin Luther King'in önderliğinde 25 bin kişi sivil haklar için yürüdü.

* 1966 - Cemal Gürsel'in cumhurbaşkanlığı süresi bitti, yerine Cevdet Sunay cumhurbaşkanı seçildi.

* 1970 - Ege Bölgesi'nde şiddetli bir deprem oldu. Kütahya'nın Gediz ilçesinde evlerin yüzde 80'i yıkıldı, 1086 kişi öldü.

* 1973 - Cevdet Sunay'ın cumhurbaşkanlığı süresi bitti.

* 1980 - Kayseri'nin Develi ilçesine bağlı Ayvazhacı köyünde, sel nedeniyle meydana gelen toprak kayması sonucunda 60 kişi öldü.

* 1988 - Türkiye'de kendisine ilk kez yapay kalp takılan kişi Halit Şahin öldü.

* 2006- Diyarbakır'da gerçekleştirilen cenaze törenine polisin müdahalesi sonucu başlayan 4 gün süren olaylar sonucunda 14 kişi yaşamını yitirdi.

 

Doğumlar

 

* 1592 - Jan Amos Comenius, Çek yazar (ö. 1670)

* 1819 - Sir Joseph Bazalgette, İngiliz başmühendis (ö. 1891)

* 1862 - Aristide Briand, Fransız politikacı, Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1932)

* 1868 - Maksim Gorki, Rus, sosyalist yazar (ö. 1936)

* 1897 - Sepp Herberger, Alman futbolcu ve antrenör (ö. 1977)

* 1899 - Ernst Lindemann, İngiliz Albay (ö. 1941)

* 1914 - Bohumil Hrabal Çek yazar (ö. 3 Şubat 1997)

* 1928 - Zbigniew Brzezinski, ABD'li politikacı

* 1930 - Mustafa Eremektar, Türk karikatürist (ö. 2000)

* 1936 - Mario Vargas Llosa, Perulu yazar

* 1941 - Alf Clausen, Amerikalı orkestra şefi

* 1942 - Daniel Dennett, Amerikalı felsefeci

* 1944 - Rick Barry, Amerikalı basketbolcu

* 1948 - Dianne Wiest, Amerikalı aktris

* 1955 - Reba McEntire, Amerikalı country müzik şarkıcısı ve oyuncu

* 1970 - Vince Vaughn, Amerikalı aktör

* 1973 - Eddie Fatu, WWE güreşçisi (ö. 2009)

* 1975 - Iván Helguera, İspanyol futbolcu

* 1975 - Alper Yılmaz, Türk basketbolcu

* 1977 - Devon, Amerikalı ****** yıldızı

* 1980 - Gökhan Kalafat, Türk karikatürist

* 1981 - Julia Stiles, Amerikalı aktris

* 1984 - Christopher Samba, Fransa doğumlu futbolcu

* 1986 - Barbora Strýcová, Çek tennis oyuncusu

* 1986 - Lady Gaga, Amerikalı sözyazarı,şarkıcı,müzisyen

* 1990 - Ekaterina Bobrova, Rus buz patenci

* 1991 - Amy Bruckner, Amerikalı aktris

Ölümler

 

* 193 - Pertinax, Roma İmparatoru (d. 126)

* 1794 - Marquis de Condorcet, Fransız matematikçi ve filozof (d. 1743)

* 1881 - Modest Mussorgsky, Rus besteci (d. 1839)

* 1936 - Archibal Garrod, İngiliz hekim (d. 1857)

* 1941 - Virginia Woolf, İngiliz yazar (d. 1882)

* 1942 - Miguel Hernández, İspanyol şair, hapishanede öldü. (b. 1910)

* 1943 - Sergey Rahmaninov, Rus besteci (d. 1873)

* 1953 - Jim Thorpe, ABD'li sporcu (d. 1887)

* 1967 - Ethem İzzet Benice, Türk gazeteci ve yazar

* 1969 - Dwight D. Eisenhower, ABD'li asker ve politikacı (d. 1890)

* 1969 - Ömer Faruk Efendi,son Osmanlı halifesi II. Abdülmecit'in oğlu ve bir dönem Fenerbahçe başkanlığı yapmıştır.

* 1985 - Marc Chagall, Rus asıllı Fransız ressam (d. 1887)

* 1994 - Eugène Ionesco, Romanya asıllı Fransız oyun yazarı (d. 1909)

* 2000 - Mustafa Eremektar, Türk karikatürist (d. 1930)

* 2004 - Peter Ustinov, İngiliz oyuncu, yönetmen ve yazar. (d. 1921)

* 2006 - Caspar Weinberger, ABD Savunma Bakanı (d. 1917)

[Φ Radya]

29 Mart Salı

 

* 1430 - Osmanlı orduları Selanik ve İyonya'yı fethetti.

* 1461 - İngiltere tahtı için yapılan Güller Savaşı'ında, York Hanedanı'ından IV. Edward, Lancaster ailesinden VI. Henry'yi Towton savaşında yendi.

* 1827 - Beethoven, Viyana'da 10 bin kişinin katıldığı törenle toprağa verildi.

* 1903 - Marconi'nin telsiz sistemi aracılığıyla Londra ve New York arasında düzenli haber akışı başladı.

* 1938 - Harp Okulu Mahkemesi, Nazım Hikmet'i 28 yıl hapse mahkûm etti.

* 1950 - Nazım Hikmet, Bursa Cezaevinde açlık grevine başladı.

* 1957 - Kıbrıs'ta gerginliğin tırmanması üzerine Ada'da sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

* 1966 - Leonid Brejnev, Sovyetler Birliği Komünist Partisi birinci sekreterliğine getirildi. Brejnev, ABD'nin Vietnam politikasını kınadı.

* 1968 - Türkiye'de ilk böbrek nakli, İstanbul'da Doktor Atıf Taykurt ve ekibi tarafından gerçekleştirildi.

* 1973 - Vietnam Savaşı: ABD'nin son birlikleri de Güney Vietnam'dan ayrıldı.

* 1979 - Uganda'da İdi Amin rejimi askeri darbeyle devrildi. İdi Amin kaçtı.

* 1982 - Kanada Yasası ile Kanada bağımsızlığını aldı.

* 1989 - Londra'da dünyanın ilk tüp beşizleri doğdu.

* 1989 - DYP Siirt Milletvekili Abdülrezzak Ceylan, TBMM'de bir tartışma sırasında vurularak öldürüldü. ANAP Siirt Milletvekili İdris Arıkan olayın zanlısı olarak tutuklandı.

* 2004 - Bulgaristan, Estonya, Litvanya, Letonya, Romanya, Slovakya ve Slovenya NATO'ya kabul edildiler.

* 2005 - Isparta'nın Sütçüler Kaymakamı Mustafa Altınpınar'ın, ilçedeki tüm kamu kurum ve kuruluşlarına Orhan Pamuk'un kitaplarının kütüphane ve kitaplıklardan ayıklanarak imha edilmesi talimatı verdiği ortaya çıktı. Isparta Valiliği talimatı iptal etti.

* 2006 - Dünya'nın büyük bir bölümünde gözlemlenen tam güneş tutulması gerçekleşti.

* 2009 - Türkiye'de yerel seçimler gerçekleşti.

 

Doğumlar

 

* 1432 - Fatih Sultan Mehmet.Osmanlı Padişahı

* 1790 - John Tyler, ABD'li politikacı (ö. 1862)

* 1824 - Ludwig Büchner, Alman filozof ve fizikçi (ö. 1899)

* 1826 - Wilhelm Liebknecht, Alman gazeteci ve politikacı (ö. 1900)

* 1869 - Kalust Sarkis Gülbenkyan, Ermeni iş adamı (ö. 1955)

* 1883 - Memduh Şevket Esendal, Türk yazar (ö. 1952)

* 1902 - Marcel Aymé, Fransız yazar (ö. 1967)

* 1916 - Eugene McCarthy, Amerikalı politikacı (ö. 2005)

* 1918 - Sam Walton, Amerikalı işadamı (ö. 1992)

* 1937 - Gordon Milne, İngiliz futbol adamı

* 1939 - Terence Hill, İtalyan aktör

* 1940 - Astrud Gilberto, Brezilyalı şarkıcı

* 1943 - Sir John Major, İngiliz devlet adamı ve Britanya başbakanı

* 1943 - Vangelis, Yunan bestecisi ve müzik adamı

* 1945 - Walt Frazier, Amerikalı basketbolcu

* 1949 - Kayahan Açar, Türk besteci ve şarkıcı

* 1950 - Mory Kanté, Malili müzisyen

* 1953 - Süher Pekinel, Türk piyanist

* 1953 - Güher Pekinel, Türk piyanist

* 1954 - Ahmed Doğan, Bulgaristanlı politikacı

* 1957 - Christopher Lambert, Fransız aktör

* 1963 - Elle Macpherson, Avustralyalı model, oyuncu, yardımsever ve işkadını

* 1968 - Lucy Lawless, Yeni Zelandalı aktrist ve şarkıcı

* 1972 - Rui Costa Portekizli futbolcu

* 1973 - Marc Overmars, Hollandalı futbolcu

* 1976 - Jennifer Capriati, Amerikalı tenis oyuncusu

Ölümler

 

* 1772 - Emanuel Swedenborg, İsveçli bilim adamı (d. 1688)

* 1912 - Robert Falcon Scott, İngiliz kâşif (d. 1868)

* 1939 - Hafız İbrahim Demiralay, Türk politikacı ve din adamı (d. 1883)

* 1956 - Fuat Uzkınay, İlk Türk sinemacılardan.

* 1966 - Abdullah Ziya Kozanoğlu, Popüler tarihsel roman yazan Türk yazar.

* 1970 - Ayşe Şekibe İnsel, Türk politikacı (d. 1886)

* 1972 - Joseph Arthur Rank, İngiliz sanayici ve film yapımcısı. (d. 22 Aralık 1888)

* 1980 - Mantovani, İtalyan asıllı besteci (d. 1905)

* 1982 - Carl Orff, Carmina Burananın Alman bestecisi (d. 1895)

* 1984 - Ömer Sami Coşar, Türk gazeteci ve yazar

* 1984 - İlhami Bekir Tez, Türk şair

* 1985 - Marc Chagall, Fransız ressam

* 1992 - Paul Henreid, Avusturyalı aktör (d. 1908)

* 1993 - Alfred Preis, Avusturyalı mimar (d. 1911)

* 1995 - Jimmy McShane, Kuzey İrlandalı şarkıcı, Baltimora (d. 1957)

* 1999 - Joe Williams, Amerikalı şarkıcı (d. 1918)

* 2009 - Maurice Jarre, Fransız besteci (d. 1924)

[Φ Radya]

30 Mart Çarşamba

 

* 1814 - Napolyon Savaşları: Koalisyon güçleri Paris'e girdi.

* 1842 - İlk kez bir ameliyatta anestezi uygulandı.

* 1856 - Kırım Savaşı Paris Antlaşması (1856)'nin imzalanmasıyla bitti.

* 1858 - Hymen Lipman silgili kurşunkalemin patentini aldı.

* 1863 - Danimarka Prensi Wilhelm Georg Yunanistan Kralı oldu

* 1867 - Alaska, ABD Dışişleri Bakanı William H. Seward tarafından Rusya İmparatorluğu'ndan 7.2 milyon dolara satın alındı. Kilometrekaresi 4.19 dolara gelen bu alışveriş üzerine medya bu olayı Seward'ın aptallığı olarak nitelendirdi.

* 1938 - Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği, Atatürk'ün hastalığına ilişkin ilk resmî bildiriyi yayımladı.

* 1945 - II. Dünya Savaşı: SSCB kuvvetleri Avusturya'nın Viyana şehrine girdi.

* 1951 - ABD'de, Ethel ve Julius Rosenberg çifti, Sovyetler Birliği hesabına çalıştıkları ve ABD'nin nükleer sırlarını bu ülkeye sattıkları iddiasıyla idama mahkûm edildi. İdamlar, 1953 haziranında infaz edildi.

* 1951 - Remington Rand şirketi ilk ticari bilgisayar olan UNIVAC I'i ABD Nüfus Sayım Dairesi'ne teslim etti. UNIVAC I'i ENIAC'ı tasarlayan mühendisler geliştirmişti.

* 1963 - 22 Mart'ta sağlık nedeniyle tahliye edilen ancak daha sonra ceza erteleme kararı kaldırılan eski Cumhurbaşkanı Celâl Bayar açlık grevine başladı.

* 1971 - Ezanın yeniden Türkçe okunması için Senato'ya yasa önerisi verildi, teklif kabul edilmedi.

* 1972 - Mahir Çayan ile dokuz arkadaşı, Tokat'ın Niksar ilçesine bağlı Kızıldere köyünde saklandıkları evde öldürüldü. Üç İngiliz de aynı evde ölü bulundu. Olaydan sadece Ertuğrul Kürkçü sağ olarak kurtuldu.

* 1981 - ABD Başkanı Ronald Reagan, Vaşington, DC'de bir suikast girişimi sonucu vurularak yaralandı.

* 1994 - DHKP/C'nin kuruluşu.

* 1998 - AB, Kıbrıs ile üyelik görüşmelerine başladı.

* 2005 - Kabahatler Yasa Tasarısı, TBMM'de kabul edildi.

* 2006 - Marcos Pontes uzaya çıkan ilk Brezilyalı astronot oldu.

Doğumlar

 

* 1432 - Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı Padişahı

* 1746 - Francisco Goya, İspanyol ressam (ö. 1828)

* 1844 - Paul Verlaine, Fransız şair (ö. 1896)

* 1853 - Vincent van Gogh, Hollandalı ressam (ö. 1890)

* 1880 - Sean O'Casey, İrlandalı yazar

* 1911 - Ekrem Akurgal, Türk arkeolog (ö. 2002)

* 1926 - Ingvar Kamprad, İsviçreli iş adamı

* 1934 - Mahmut Atalay , bir dönem Dünya ve Olimpiyat şampiyonu Türk Milli güreşçi (ö. 4 Aralık 2004)

* 1934 - Hans Hollein, Avusturyalı bir mimar ve tasarımcı

* 1945 - Eric Clapton, İngiliz müzisyen

* 1962 - MC Hammer, ABD'li şarkıcı

* 1964 - Tracy Chapman, ABD'li şarkıcı

* 1968 - Celine Dion, Kanadalı şarkıcı

* 1979 - Norah Jones, ABD'li piyanist ve şarkıcı

* 1979 - Simon Webbe, İngiliz şarkıcı

* 1980 - Yalın, Türk şarkıcı

* 1982 - Philippe Mexes, Fransız futbolcu

* 1983 - Jérémie Aliadière, Fransız futbolcu

* 1986 - Sergio Ramos, İspanyol futbolcu

 

Ölümler

 

* 1486 - Thomas Bourchier, Canterbury başpiskoposu

* 1526 - Konrad Mutian, Alman insancıl (d. 1471)

* 1540 - Matthäus Lang von Wellenburg, Alman devlet adamı ve Salzburg başpiskoposu (d. 1469)

* 1559 - Adam Ries, Alman matematikçi (d. 1492)

* 1587 - Ralph Sadler, İngiliz devlet adamı (d. 1507)

* 1662 - François le Métel de Boisrobert, Fransız şair (d. 1592)

* 1707 - Vauban, Fransız mimar (d. 1633)

* 1764 - Pietro Locatelli, İtalyan besteci (d. 1695)

* 1896 - Harilaos Trikupis, Yunanistan'ın yedi defa başbakanı (d. 1832)

* 1949 - Friedrich Bergius, Alman kimyager ve Nobel Ödülü sahibi (d. 1884)

* 1956 - Mithat Cemal Kuntay, Türk yazar (d. 1885)

* 1957 - Arif Dino, Türk ressam ve şair (d. 1893)

* 1968 - Bobby Driscoll, ABD'li sinema oyuncusu (d. 1937)

* 1977 - Abdel Halim Hafez, Mısır'lı şarkıcı, aktör

* 1978 - Memduh Tağmaç, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 14. Genelkurmay Başkanı 1904

* 1972 - Mahir Çayan, THKP-C önderlerinden (d. 1945)

* 1986 - James Cagney, ABD'li aktör (d. 1899)

* 2004 - Timi Yuro, ABD'li şarkıcı (d. 1940)

[Φ Radya]

31 Mart Perşembe

Olaylar

* 1727 - Isaac Newton'un ölümü

* 1854 - Amerikan Bağımsızlık Savaşı: Büyük Britanya hükümeti Boston, Massachusetts limanını kapattı.

* 1866 - İspanyol donanması Şili'nin Valparaiso limanını bombaladı.

* 1848 - Margaret ve Kate Fox adlı iki kız kardeş, ruhlar dünyasıyla ilişki kurduklarını iddia ederek, ilk profesyonel medyumlar oldu.

* 1889 - Paris'te, 1789 Fransız Devrimi'nin 100'üncü yıldönümü için, Gustav Eiffel tarafından yapılan Eiffel Kulesi açıldı.

* 1901 - Avusturya-Macaristan Başkonsolosu Emile Jelinek'in Daimler'e ısmarladığı dört silindirli araç sahibine teslim edildi. Jelinek yeni aracına kızı 'Mercedes'in adını verdi.

* 1917 - ABD, Virgin Adaları'nın bir bölümünü Danimarka'dan 25 milyon ABD doları karşılığında satın aldı...

* 1918 - Yaz Saati Uygulaması, ABD'de ilk kez uygulanmaya başlandı.

* 1921 - İkinci İnönü Muharebesi'nde, Türk ordusunun karşı taarruzu başladı.

* 1923 - Lozan Antlaşması: Londra'da toplanan İtilaf Devletleri temsilcileri, Türkiye'nin 8 Mart'taki notasına cevap vererek, Lozan'da kesintiye uğrayan görüşmeleri sürdürmeye çağırdılar.

* 1925 - Şeyh Sait Ayaklanması'nın olduğu bölgede, Divan-ı Harb'in verdiği idam cezalarının, onay gerektirmeden yerine getirilmesi hakkındaki kanun kabul edildi.

* 1928 - İzmir, Torbalı'da meydan gelen 7,0 büyüklüğündeki depremde 50 kişi öldü.

* 1931 - Nikaragua'nın başkenti Managua'daki depremde 2.000 kişi öldü.

* 1964 - Brezilya'da askeri darbe yaşandı.

* 1965 - ABD, Vietnam'a 3 bin 500 deniz piyadesi göndererek sıcak savaşa girdi.

* 1975 - Birinci Milliyetçi Cephe Hükümeti (39. Hükümet), Süleyman Demirel başkanlığında kuruldu.

* 1979 - Malta'daki son İngiliz birlikleri de adadan çekildi.

* 1990 - Dokuzuncu İstanbul Film Festivali programında yer alan Yusuf Kurçenli'nin 'Karartma Geceleri' filmi, Denetim Kurulu tarafından yasaklandı.

 

 

Doğumlar

 

* 250 - Constantius Chlorus, Roma imparatoru (ö. 306)

* 1536 - Aşikaga Yoşiteru, Japon hükümdar (ö. 1565)

* 1596 - René Descartes, Fransız filozof ve matematikçi (ö. 1650)

* 1732 - Franz Joseph Haydn, Avusturyalı besteci (ö. 1809)

* 1809 - Nikolay Vasilyeviç Gogol, Rus yazar (ö. 1852)

* 1812 - Robert Wilhelm Bunsen, Alman kimyacı ve mucit (ö. 1899)

* 1914 - Octavio Paz, Meksikalı diplomat ve yazar (ö. 1998)

* 1926 - John Robert Fowles, İngiliz yazar (ö. 2005)

* 1943 - Christopher Walken, ABD'li oyuncu

* 1948 - Al Gore, ABD'li politikacı

* 1948 - Rhea Perlman, ABD'li oyuncu (Cheers dizisindeki garson Carla Tortelli)

* 1955 - Angus Young Müzisyen ACDC'nin gitaristi

* 1962 - Olli Rehn, Fin politikacı

* 1971 - Ewan McGregor, İskoç aktör

* 1972 - Facundo Arana, Arjantinli oyuncu

* 1972 - Alejandro Amenábar, İspanyol yönetmen

* 1974 - Stefan Olsdal, İngiliz müzisyen

* 1978 - Jérôme Rothen, Fransız futbolcu

* 1987 - Georg Listing,Tokio Hotel'in bas gitaristi

Ölümler

 

* 1631 - John Donne, İngiliz şair (d. 1572)

* 1727 - Isaac Newton, İngiliz matematikçi ve fizikçi (d. 1643)

* 1855 - Charlotte Brontë, Jane Eyre adlı yapıtıyla ünlü, İngiliz romancı (d. 1816)

* 1869 - Allan Kardec, Fransız yazar, Deneysel Spiritüalizmin kurucusu (d. 1804)

* 1917 - Emil Adolf von Behring, Alman hekim veya Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü sahibi (d. 1854)

* 1945 - Hans Fischer, Alman kimyager (d. 1881)

* 1945 - Anne Frank, yazdığı günlüklerle ünlü Alman, soykırım kurbanı (d. 1929)

* 1954 - Edwin Armstrong, ABD'li mucit (d. 1890)

* 1975 - Munis Faik Ozansoy, Türk şair, yazar (d. 1911)

* 1976 - Paul Strand, ABD'li fotoğraf sanatçısı (d. 1890)

* 1980 - Jesse Owens, ABD'li atlet (d. 1913)

* 1981 - Enid Bagnold, İngiliz yazar (d. 1889)

* 1986 - Jerry Paris, ABD'li aktör (d. 1925)

* 1993 - Brandon Lee, Kaliforniya'lı aktör (d. 1965)

* 2001 - Clifford Shull, ABD'li fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi (d. 1915)

* 2008 - Jules Dassin, ABD'li sinema yönetmeni (d. 1911)

* 2009 - Aydın Babaoğlu, Türk sinema oyuncusu. (d. 1954)

[Φ xclever]

bilgi için teşekkürler

[Φ Radya]

7 Nisan Perşembe

 

Olaylar

 

* 1521 - Ferdinand Magellan, Cebu adasına ulaştı.

* 1712 - New York'ta köleler isyan başlattı.

* 1789 - Sultan I. Abdülhamid öldü, III. Selim tahta çıktı.

* 1795 - Fransa'da metre, uzunluk ölçüsü birimi olarak kabul edildi.

* 1827 - İngiliz kimyager John Walker'in buluşu olan kibrit, İngiltere'de piyasaya sürüldü.

* 1906 - Vezüv yanardağı lav püskürttü, Napoli şehri harabeye döndü.

* 1939 - II. Dünya Savaşı: İtalya, Arnavutluk'u işgal etti.

* 1943 - Batı Ukrayna'nın Terebovlia kentinde Naziler, 1.100 Yahudiyi öldürüp toplu mezara gömdüler.

* 1945 - Kantaro Suzuki, Japonya'nın 42. başbakanı oldu.

* 1946 - Suriye, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.

* 1948 - Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Birleşmiş Milletler'e bağlı olarak kuruldu.

* 1963 - Yugoslavya'da sosyalist cumhuriyet ilan edildi.

* 1966 - Orhan Kemal cezaevinde iken dostları 30'uncu sanat yılı jübilesini yaptı.

* 1969 - İnternet'in sembolik doğum günü.

* 1971 - ABD Başkanı Nixon, Vietnam'daki ABD birliklerinin geri çekilme hızını arttıracağını açıkladı.

* 1978 - Muğla'nın Yatağan ilçesinde termik santral temeli atıldı.

* 1978 - İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Server Tanilli silahlı saldırı sonucu felç oldu.

* 1978 - ABD Başkanı Jimmy Carter, Nötron bombasının geliştirilme çalışmalarının durdurulmasına karar verdi.

* 1980 - Türk tiyatrosunun önemli isimlerinden Muammer Karaca hayata veda etti.

* 1983 - Türkiye'nin ilk kadın milletvekillerinden Fakhiye Öymen vefat etti.

* 1987 - Altı yıl süren Milliyetçi Hareket Partisi davası bitti. Genel Başkan Alparslan Türkeş, 11 yıl 10 ay hapse mahkûm oldu.

* 1994 - Almanya, sivil halka karşı kullanıldığı iddiasıyla Türkiye'ye silah ambargosu koydu.

* 1995 - Ankara Devlet Tiyatrosu Mahir Canova Sahnesi açıldı.

* 1999 - Hacıları almak için Cidde'ye gitmek üzere Adana'dan havalanan THY'ye ait Trakya uçağı, kalkışından kısa süre sonra düştü. Yolcusu bulunmayan uçağın altı kişilik mürettebatı öldü.

* 2003 - Bağdat, tümüyle ABD birliklerinin kontrolüne geçti.

* 2007 - Yıldız Geçidi SG-1 dizisi Türkiye'de TRT 1 tarafından Türkçe seslendirmeli olarak yayınlanmaya başladı.

Doğumlar

 

* 1770 - William Wordsworth, İngiliz şair (ö. 1850)

* 1811 - Hoca Tahsin Efendi, Osmanlı bilim adamı ve düşünür (ö. 1881)

* 1860 - Will Keith Kellogg, ABD'li mısır gevreği üreticisi (ö. 1951)

* 1883 - Gino Severini, İtalyan ressam (ö. 1966)

* 1915 - Billie Holiday, ABD'li şarkıcı (ö. 1959)

* 1921 - Feza Gürsey, Türk fizikçi (ö. 1992)

* 1928 - James Garner, ABD'li sinema sanatçısı

* 1928 - Alan J. Pakula, ABD'li film yönetmeni (ö. 1998)

* 1933 - Sakıp Sabancı, Ünlü Türk İşadamı (ö.10 Nisan 2004)

* 1939 - Francis Ford Coppola, ABD'li sinema yönetmeni

* 1944 - Gerhard Schröder, Eski Almanya başbakanı

* 1953 - Fatih Erkoç, Türk Müzisyen

* 1954 - Jackie Chan, Hong Kong'lu oyuncu

* 1964 - Russell Crowe, Yeni Zelanda'lı sinema oyuncusu

* 1982 - Agata Mróz-Olszewska, Polonyalı voleybolcu (ö. 2008)

* 1983 - Franck Ribéry, Fransız futbolcu

* 1978 - Duncan James, İngiliz şarkıcı

Ölümler

 

* 30 - İsa peygamberin, çarmıha gerilerek öldürüldüğüne inanılan gün

* 1600 - Baki, Divan Edebiyatı şairi (d. 1526)

* 1614 – El Greco, Yunan asıllı İspanyol ressam (d. 1541)

* 1789 - I. Abdülhamid, Osmanlı padişahı (d. 1725)

* 1891 - P. T. Barnum, ABD'li sirk menajeri, şovmen (d. 1810)

* 1947 - Henry Ford, ABD'li otomobil üreticisi ve sanayicisi (d. 1863)

* 1950 - Walter Huston, (John Huston'ın babası) Kanada doğumlu ABD'li aktör (d. 1884)

* 1980 - Muammer Karaca, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1906)

* 1981 - Norman Taurog, ABD'li film yönetmeni ve senarist (d. 1899)

* 1984 - Othmar Pferschy, Cumhuriyet Türkiyesi' ni fotoğraflarıyla ilk kez çok yönlü olarak belgeleyen ve tanıtan Avusturyalı fotoğrafçı

* 2005 - Melih Kibar, Türk müzisyen (d. 1951)

* 2008 - Perihan Altındağ Sözeri Klasik Türk Müziği yorumcusu

[Φ Radya]

8 Nisan Cuma

 

Olaylar

* 1513 – İspanyol Konkistador Juan Ponce de León, Florida'yı keşfetti ve bu bölgeyi İspanya toprağı olarak ilan etti.

* 1730 - New York'ta ilk sinagog hizmete girdi.

* 1820 – Milo Venüsü heykeli bir Ege adası olan Melos'ta bulundu.

* 1830 - Avrupa ülkeleri, Osmanlı İmparatorluğu'ndan, bağımsız Yunan devletini onaylamasını istedi.

* 1869 - 2. Darü'l-Fünun binasının inşası tamamlandı ve Darü'l-Fünun -i Osmani kuruldu.

* 1899 - Martha Place, elektrikli sandalye ile idam edilen ilk kadın oldu.

* 1918 - I. Dünya Savaşı: Sinema oyuncuları Douglas Fairbanks ve Charlie Chaplin, New York sokaklarında savaş tahvili sattılar.

* 1923 - Mustafa Kemal 9 Umde'yi açıkladı. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin seçim bildirisi niteliğindeki bu ilkelerin başında, 'Egemenlik Ulusundur' maddesi gelmekteydi.

* 1924 - Şeriye mahkemelerini kaldıran yeni Mahkemeler Teşkilatı Kanunu TBMM'de kabul edildi. Kadıların yerini hakimler aldı.

* 1933 - Almanya'da ari ırktan olmadığı düşünülen memurlar emekli edildi.

* 1943 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Roosevelt, enflasyonu kontrol altında tutabilmek amacıyla tüm maaş ve ücretleri dondurduğunu ve işçilerin iş değiştirmesini yasakladığını açıkladı.

* 1946 - Milletler Cemiyeti son oturumunu yaptı. Bundan sonra örgütün adı Birleşmiş Milletler olacaktır.

* 1956 - Seyhan Barajı hizmete girdi.

* 1960 - İstanbul'a on saat çamur yağdı.

* 1968 - Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde öğrenciler rektörlük binasını işgal etti.

* 1982 - Uluslararası Atatürk Barış Ödülü'nün Güney Afrikalı lider Nelson Mandela'ya verilmesi kararlaştırıldı. Mandela, Türk hükümetine yönelik insan hakları ihlali suçlamaları nedeniyle ödülü kabul etmedi.

* 1993 - Fransa'da, Breton'da yapılan kazılarda ünlü çizgi roman kahramanı Asterisk'in yaşadığı köyün bulunduğu öne sürüldü.

* 1994 - DenizTemiz Derneği (Turmepa) kuruldu.

* 1999 - Hakkari Valisi Nihat Canpolat'a, Yüksekova ilçesinde bombalı saldırı düzenlendi. Canpolat saldırıdan küçük sıyrıklarla kurtuldu, şoförü öldü, yedi kişi yaralandı.

Doğumlar

 

* M.Ö. 563 - Gautama Buddha, Budizmin kurucusu, Hindistanlı dini lider

* 1859 - Edmund Husserl, Alman filozof (ö. 1938)

* 1875 - I. Albert, Belçika kralı (ö. 1934)

* 1889 - Martin Heidegger, varoluşçu felsefenin önde gelen isimlerinden biri olarak bilinen Alman filozof (ö. 1976)

* 1909 - John Fante, ABD'li yazar (ö. 1983)

* 1929 - Jacques Brel, Belçikalı söz yazarı, şarkıcı ve müzisyen (ö. 1978)

* 1938 - Kofi Annan, Ghanalı Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, Nobel Barış Ödülü sahibi

* 1950 - Grzegorz Lato, Polonyalı futbolcu

* 1952 - Ahmet Piriştina, Politikacı, İzmir Büyükşehir Belediyesi Eski Başkanı (ö. 2004)

* 1966 - Armağan Çağlayan, Yapımcı, İstanbul Kültür Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi öğretim üyesi

* 1968 - Patricia Arquette, ABD'li oyuncu

* 1972 - Chris Fehn, Slipknot'un perküsyon geri vokalcisi

* 1973 - Emma Caulfield, ABD'li oyuncu

* 1974 - Batuhan Mutlugil, Müzisyen

* 1975 - Funda Arar, Müzisyen

* 1979 - Alexi Laiho, solist, gitarist, söz yazarı (Children of Bodom)

* 1980 - Joey Jordison, baterist (Slipknot)

* 1983 - Natalia Doussopoulus, Yunan şarkıcı ve dizi oyuncusu

Ölümler

 

* 271 - Caracalla, Roma İmparatoru (d. 186)

* 1735 - Francis II Rákóczi, Macar bağımsızlık hareketinin önderi (d. 1676)

* 1848 - Gaetano Donizetti, İtalyan besteci (d. 1797)

* 1861 - Elisha Otis, ABD'li asansör imalatçısı (d. 1811)

* 1919 - Loránd Eötvös, Macar fizikçi (d. 1848)

* 1973 - Pablo Picasso, İspanyol ressam, kübizmin öncüsü (d. 1881)

* 1981 – Omar Bradley, ABD ordusu generali (d. 1893)

* 1985 - Vedat Nedim Tör, Kadro dergisinin kurucularından, yazar

* 1996 – Ben Johnson, ABD'li aktör (d. 1918)

* 2000 – Claire Trevor, ABD'li aktrist (d. 1910)

* 2002 - Savaş Yurttaş, Tiyatro sanatçısı

* 2004 - Doğan Baran, Eski sağlık bakanı