Şimdiki zaman ve süre ilişkisi

[Φ sedat sencan]

Bir saniye içinde başlayıp biten olayları şimdiki zaman içinde ifade etmek pratik olarak olanaksızdır.

Bir şimşek çaktığı anda ‘şimdi şimşek çakıyor’ dediğimizde şimşeğin çakma eylemi bitmiş ve geçmiş zamanda yer almıştır.

Aynı şekilde,iki cismin birbiri ile çarpışması anında ‘şu anda iki cisim çarpışıyor’ dediğimizde çarpışma eylemi bitmiş ve geçmiş zamanda yer almıştır.

Bu örneklerde tek bir olayı ele alıyoruz,benzer olaylar dizisi için sorun yoktur.’Şu anda şimşekler çakıyor’ dediğimizde şimdiki zamanı ifade edebiliriz.

*

Bir saniye içinde başlayıp biten olayları şimdiki zaman içinde ifade edemeyişimiz,zamanın,birbirlerinin yerini alan oluşumların varoluş zincirlenişi ile ilgili olmasındandır.

Gece-gündüz,doğum-ölüm gibi.

Evrendeki oluşum zincirlenişini geçmiş,şimdi ve gelecek gibi ayırımda düşünmemiz,bu oluşumları sıraya koyma işlemimizdir.

İki oluşum arasında bir ilişki kurmamız ile zamanın ölçüsünü belirlemiş oluruz.

Dünyanın Güneş etrafındaki yörüngesinin belli bir yerini ölçü alıp dönüşüne o noktadan itibaren devam etmesi bizim için bir zaman ölçüsüdür.

Zaman tek boyutludur,geriye çevrilemez.

Bir topu A noktasından fırlattığımızda bu top B noktasına ulaşmışsa,A noktası artık geçmişte kalmıştır.

B noktasından A noktasına zaman geriye gitmez.

Zamandan ayrı düşünemeyeceğimiz bir diğer olgu da harekettir.

Hareketin olmadığı bir yerde zaman da olamaz.

Dünya üzerinde veya uzayda en azıdan iki hareketli cisim olmadan zaman kavramını düşünemeyiz.

Tek bir cisim için zaman yoktur.

Zaman kavramı için cisimlerin birbirlerine göre hareketlerini karşılaştırmamız gerekmektedir.

*

Bütün bunlara rağmen çoğumuz bir saniye içinde başlayıp biten olayları şimdiki zaman içinde ifade ederiz ve bu zamana ait takıları kullanırız.

Gene de birisi ‘şimdi şimşek çakıyor’ dediğinde şimşeğin çakma eyleminin bitmiş ve geçmiş zamanda yer almış olduğunu anlarız.